De prijs van geheimhouding - immateriële schadevergoeding wegens verzwijgen crematie

Verstoorde familieverhoudingen kunnen leiden tot discussies over de aanwezigheid van bepaalde familieleden bij de uitvaart van een dierbaar familielid. In het geval dat er in zo’n situatie geen overeenstemming bereikt kan worden, kan een kort geding de oplossing bieden. In oktober 2020 vond er een dergelijk kort geding plaats. Broer en zus hadden al jarenlang een verstoorde relatie en na het overlijden van vader, kreeg de broer geen contact met zijn zus over de uitvaart van vader. De broer maakte een kort geding aanhangig om meer te weten te komen over de datum en tijd van de uitvaart. Tijdens de mondelinge behandeling bleek echter dat de crematie van vader al had plaatsgevonden. Drie jaar later stelde de broer bij de kantonrechter van de rechtbank Rotterdam dat zijn zus onrechtmatig had gehandeld door het niet informeren over de uitvaart van hun vader en vorderde hij een immateriële schadevergoeding. In deze blog gaan we dieper in op de immateriële schadevergoeding en bespreken we de uitspraak van de kantonrechter.[1]

Een immateriële schadevergoeding compenseert schade die voortkomt uit verdriet, smart of geestelijk gemis. Een immateriële schadevergoeding vergoedt dan ook schade die niet in het vermogen maar op een andere wijze wordt geleden.

De grondslag voor een immateriële schadevergoeding kan onder meer een onrechtmatige daad zijn. Voor een geslaagd beroep op onrechtmatige daad ex artikel 6:162 Burgerlijk Wetboek dient er sprake te zijn van: onrechtmatigheid, toerekenbaarheid, schade en een causaal verband tussen de onrechtmatige daad en de schade. Of de vordering van de broer tot immateriële schadevergoeding door de kantonrechter wordt toegewezen leest u hieronder.

Onrechtmatige daad

De broer stelt dat zijn zus onrechtmatig heeft gehandeld door het niet verschaffen van informatie over de uitvaart en vordert een immateriële schadevergoeding. Drie dagen na het overlijden van vader heeft de broer op diverse manieren geprobeerd om contact te leggen met zijn zus. Ook de advocaat van de broer heeft contact gezocht met de zus. In reactie op deze contactpogingen heeft de zus de telefoonverbinding verbroken en zelfs het telefoonnummer geblokkeerd. Volgens de kantonrechter was het, gezien de vele contactpogingen, voor de zus duidelijk dat de broer aanwezig wilde zijn bij de uitvaart van hun vader. Door deze informatie niet te verstrekken handelt de zus in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt en het recht op eerbiediging van het familieleven.

Toerekenbaarheid

De onrechtmatige gedraging kan volgens de kantonrechter ook aan de zus toegerekend worden. Daar waar de zus stelt dat zij geen contact met de broer en zijn advocaat kon hebben vanwege haar emoties, oordeelt de kantonrechter dat dat geen rechtvaardiging is om op geen enkele contactpoging te reageren. Daarnaast blijkt volgens de kantonrechter uit de WhatsApp berichten tussen de zus en haar dochter dat de zus opzettelijk geen informatie over de uitvaart aan haar broer heeft gegeven.

Causaal verband

De zus probeert nog aan de immateriële schadevergoeding te ontkomen door te stellen dat de broer destijds de crematie toch niet kon bijwonen vanwege de coronamaatregelen. Hiermee doet de zus een impliciet beroep op het ontbreken van het causale verband. De kantonrechter overweegt dat er nimmer een coronamaatregel was die de strekking had dat er geen personen aanwezig mochten zijn bij een crematie. Het verweer tegen het betalen van de immateriële schadevergoeding door de zus slaagt dan ook niet.

Schade

In het onderhavige geval is het lastig om te bepalen wat de schade precies is. Immateriële schade is immers niet in geld uit te drukken. De kantonrechter overweegt dat de zus een ernstig verwijt kan worden gemaakt en dat de gevolgen van het nalaten van de zus onomkeerbaar zijn. Ook zijn de gevolgen van het niet bijwonen van de crematie erg pijnlijk en ingrijpend voor de broer. Het argument van de zus dat zij haar broer het verwijt kan maken dat hij haar niet heeft geïnformeerd toen het overlijden van hun vader nabij was, ontslaat de vrouw niet van haar verplichting om een immateriële schadevergoeding te betalen. Het overlijden van vader gebeurde immers nadat vader in slaap werd gebracht en de zus, om eigen redenen, naar huis was gegaan. Daarnaast vormt dit geen geldig argument voor het niet verschaffen van informatie over de crematie van vader. In het licht van het voorgaande oordeelt de kantonrechter dat de zus € 2.000,- aan haar broer moet betalen als immateriële schadevergoeding.

Hoewel er tegen het vonnis van de kantonrechter - op het moment van het schrijven van deze blog - nog hoger beroep open staat, volgt uit deze uitspraak dat ook in het erfrecht sprake kan zijn van immateriële schadevergoeding. Heeft u vragen naar aanleiding van deze blog over immateriële schadevergoeding of wilt u meer weten? Neem dan gerust contact op met Veronique Wegter of Ellen van der Dussen of kijk op onze erfrecht pagina.

[1] Rechtbank Rotterdam 22 december 2023, ECLI:NL:RBROT:2023:12236.