Vakantie? Is reizen naar het buitenland toegestaan of kan de werkgever dit in coronatijd tegenhouden?

Als het om de vakantie gaat, roept dit bij veel mensen vragen op vanwege de coronacrisis. Mag ik alweer op vakantie naar het buitenland? En als ik ga, waar moet ik dan op letten? En mag de werkgever bepaalde verplichtingen opleggen als haar werknemers naar het buitenland willen gaan? Op al deze vragen proberen wij u in deze blog antwoord te geven zodat u op de hoogte bent van de vakantieregels van de werkgever.

Als u op vakantie wilt naar het buitenland, controleer dan eerst het reisadvies van de overheid voor dat land (nederlandwereldwijd.nl) en houd er rekening mee dat in ieder land beperkende maatregelen kunnen gelden.

Het reisadvies van de overheid komt neer op een indeling van landen naar een bepaalde kleurcode. Dit kan zijn groen, geel, oranje of rood. Wat betekent dit? Bij groen is de kust veilig en zijn er geen bekende veiligheidsrisico’s op dat moment. De kleur geel betekent dat er veiligheidsrisico’s zijn, maar dat vakantie er gelukkig nog steeds in zit. Als het land met oranje wordt aangeduid, wordt afgeraden hier naartoe te reizen, alleen noodzakelijke reizen zijn toegestaan. Voor rode landen geldt in alle gevallen een negatief reisadvies.

Besluit een werknemer op vakantie te gaan naar een land met oranje of rode kleurcode, dan geldt het advies van de overheid om na terugkomst in Nederland tien dagen in thuisquarantaine te gaan.

Voor de duidelijkheid: het reis- en quarantaine advies is dringend, maar niet bindend. U kunt van de overheid bijvoorbeeld geen boete krijgen als u alsnog besluit af te reizen naar een oranje of rood land. Ook uw werkgever kan in dit geval niet bepalen of u wel of niet op vakantie mag. De vakantieaanvraag mag door de werkgever alleen worden afgewezen als hiervoor gewichtige redenen zijn. Een negatief reisadvies is daarvoor onvoldoende.

De werkgever gaat over de vaststelling van de vakantie. Als de werknemer op vakantie wil gaan, moet hij deze periode van te voren aanvragen. Hierop stelt de werkgever de vakantie vast, veelal naar de wens van de werknemer. Het is niet aan de werkgever om te bepalen of de werknemer naar een bepaald land mag reizen, ongeacht welke kleur het reisadvies heeft. Een werkgever mag een werknemer vrijblijvend vragen om niet naar bepaald gebied af te reizen, maar een dergelijke verplichting opleggen mag niet.

Wel is het de taak van de werkgever om alle werknemers een veilige werkplek te bieden. Zo bezien kan de werkgever, los van het advies van de overheid, aanvoeren dat wanneer de werknemer naar een gebied reist waar de kleurcode oranje of rood is, hij bij thuiskomst tien dagen in quarantaine zal moeten verblijven.

Voor het antwoord op de vraag of u tijdens quarantaine recht heeft op loon moet worden nagegaan hoeveel vakantiedagen zijn opgenomen, het reisadvies dat geldt op het moment van vertrek en of het reisadvies tijdens het verblijf in het buitenland is gewijzigd.

Keert u terug van een land waar oranje of rood al gold voordat u vertrok, wordt aangeraden om tien dagen in quarantaine te gaan. Het zou kunnnen dat u vanwege dit advies niet kunt werken, bijvoorbeeld omdat u in de bouw werkzaam bent en niet kunt thuiswerken. Wat zijn dan de gevolgen? In dat geval kan de werkgever na afloop van de geplande vakantie maatregelen treffen, zoals het stoppen van de loonbetaling. Het afreizen naar een oranje of rood land was immers een bewuste keuze waarvan de gevolgen – tien dagen quarantaine – voorafgaand aan de vakantie duidelijk waren. U had dus kunnen weten dat u (een deel van) de quarantaine niet zou kunnen werken. In dat geval hoeft de wergever geen loon te betalen tenzij afwijkende afspraken worden gemaakt. Bijvoorbeeld het opnemen van extra vakantie voor de (resterende) duur van de quarantaine.

Het kan ook zijn dat het reisadvies tijdens uw vakantie wijzigt, bijvoorbeeld van geel naar oranje. In dat geval hangt het recht op loon samen met de keuze van de werknemer. Keert u direct terug naar Nederland en wordt het quarantaine-advies opgevolgd? Dan behoudt u het recht op loonbetaling, ook wanneer de quarantaine buiten de geplande vakantieperiode valt.

Als de werknemer besluit om in het oranje of rode land te blijven, dan verliest hij bij terugkomst mogelijk het recht op loon voor de duur van de quarantaine of zal hij waarschijnlijk extra vakantiedagen moeten opnemen om aan het quarantaine-advies te kunnen voldoen.

Het besluit om op vakantie te gaan is bijna helemaal vrij, echter is het raadzaam rekening te houden met de eventuele gevolgen. De werkgever doet er verstandig aan de werknemers vooraf schriftelijk te wijzen op de consequenties die er zijn wanneer alsnog naar een oranje of rood gebied wordt afgereisd. Voor de werknemer geldt dat hij er verstandig aan doet om op de hoogte te zijn van het betreffende reis- en quarantaineadvies van de overheid, de vakantieregels van de werkgever en de mogelijk gevolgen indien wordt afgereisd naar een land met kleurcode oranje of rood.

Heeft u als werkgever een vraag naar aanleiding van deze blog of heeft u als werknemer advies nodig omdat u op vakantie wil gaan of bent geweest? Neem dan contact op met Marjolein Moorman.