Toegangsverbod zorginstelling

Het opleggen van een toegangsverbod door een zorginstelling aan familieleden van cliënten, kan in uitzonderlijke situaties nodig zijn om de kwaliteit van zorg of de veiligheid van de medewerkers en overige cliënten van een zorginstelling te beschermen. De juridische grondslag voor een dergelijk verbod en de belangen die meegewogen moeten worden bij het opleggen van een toegangsverbod, worden in dit blog besproken.

De juridische grondslag voor een toegangsverbod is gelegen in het eigendomsrecht. Op basis van artikel 5:1 BW kan een eigenaar van een pand een ander de toegang tot dat pand ontzeggen. Een huurder van een pand heeft ook deze bevoegdheid.

Van de bevoegdheid om iemand de toegang tot een pand te ontzeggen, mag geen misbruik worden gemaakt. Dit blijkt uit artikel 3:13 BW.

Op 25 april 2023 heeft de kort geding rechter van de rechtbank Rotterdam uitspraak gedaan in een zaak over een toegangsverbod voor een verpleeghuis[1]. Aan één van de (meerderjarige) dochters van de cliënt werd een toegangsverbod opgelegd naar aanleiding van een aantal incidenten tussen de dochter en de medewerkers van de zorginstelling. De medewerkers van de zorginstellingen voelden zich hierdoor onveilig zodat de zorginstelling besloot een verbod op te leggen. Hoewel de dochter de zorginstelling zelf niet meer mocht betreden, werd het contact tussen haar en de cliënt niet volledig ontzegd. De zorginstelling stond contact buiten de zorginstelling toe.

In de kort geding procedure die volgde oordeelde de rechtbank Rotterdam op 25 april 2023 dat de zorginstelling geen misbruik had gemaakt van haar bevoegdheid. Het besluit om een verbod op te leggen was, gelet op de verschillende incidenten die waren voorgevallen en de zorgplicht die de instelling heeft jegens haar medewerkers en de andere bewoners van het verpleeghuis, niet buitenproportioneel.

Per individueel geval zal beoordeeld moeten worden of de zorginstelling op basis van de juiste gronden gebruik heeft gemaakt van haar bevoegdheid om iemand de toegang tot haar pand te ontzeggen. Voordat een zorginstelling overgaat tot het opleggen van een toegangsverbod, moet een afweging worden gemaakt van de belangen van (onder andere) de medewerkers, de cliënt en degene aan wie de toegang wordt ontzegd.

Bij het maken van deze afweging kan het belangrijk zijn dat er duidelijke huisregels worden gehanteerd door de zorginstelling waaruit blijkt welk gedrag onacceptabel is en dat in uiterste gevallen een toegangsverbod kan worden opgelegd.

Ook de motivering van het toegangsverbod speelt een rol. Het moet voor zowel de cliënt als voor degene die de toegang wordt ontzegd duidelijk zijn op basis van welke feiten over wordt gegaan tot het verbod.

Het is aan te bevelen om niet al het contact met de cliënt onmogelijk te maken. Sta telefonisch of schriftelijk contact toe of overweeg om contact buiten de zorginstelling mogelijk te maken.

Heeft u vragen over een toegangsverbod, neemt u dan gerust contact op met één van onze specialisten: Kristien Croezen of Ruth Pruim.

[1] ECLI:NL:RBROT:2023:3886