Spoedprocedure voor aanbestedende dienst in de Corona-crisis
- 26-05-2020
- 10:40
- timer2 minuten
Door de corona-crisis moeten door de aanbestedende diensten soms (snel en) onverwachte aankopen worden gedaan, hoe verhoudt zich dat tot het aanbestedingsrecht?
Als hoofdregel geldt dat aanbestedingsplichtige opdrachten via de normale standaard aanbestedingsprocedure verlopen, tenzij wordt voldaan aan de voorwaarden om een bepaalde bijzondere aanbestedingsprocedure te mogen volgen.
De Aanbestedingswet biedt verschillende mogelijkheden om opdrachten niet via een standaardprocedure met de normaal geldende termijnen te laten verlopen.
Er bestaat een mogelijkheid tot een versnelde procedure. Art. 2.74 Aanbestedingswet bepaalt dat in een “urgente situatie” de aanbestedende dienst de wettelijke minimumtermijnen verder mag verkorten. De urgente reden mag niet aan de aanbestedende dienst zijn te wijten, zoals bijvoorbeeld bij de coronacrisis het geval is en de reguliere aanbestedingsrechtelijke termijnen kunnen niet worden afgewacht. De urgente reden voor het toepassen van die versnelde procedure moet goed door de aanbestedende dienst worden onderbouwd. Toepassing van de versnelde procedure leidt tot een veel kortere doorlooptijd.
Voor een Europese openbare procedure geldt dan van moment van aankondiging tot inschrijving een minimumtermijn van 15 dagen. Voor een Europese niet-openbare procedure of een mededingingsprocedure met onderhandeling een minimumtermijn van in totaal 25 dagen: 15 dagen voor selectie van inschrijvers en 10 dagen voor het indienen van inschrijvingen.
Op de hele korte termijn biedt deze versnelde aanbestedingsprocedure niet altijd uitkomst terwijl wel een dwingende, spoedeisende noodzaak tot inkoop van diensten of leveringen bestaat. Denk aan beschermingsmiddelen of medische apparatuur. Hiervoor kan geen enkele aanbestedingsprocedure, ook niet de versnelde, worden afgewacht.
De Aanbestedingswet biedt dan de optie om onderhands opdrachten te vergeven, een zogenaamde “onderhandelingsprocedure zonder aankondiging”. Volgens art. 2.32 lid 1 sub c Aanbestedingswet kan hiervan gebruik worden gemaakt:
“voor zover zulks strikt noodzakelijk is, ingeval de termijnen van de openbare procedure, de niet-openbare procedure of de mededingingsprocedure met onderhandeling wegens dwingende spoed niet in acht kunnen worden genomen als gevolg van gebeurtenissen die door de aanbestedende dienst niet konden worden voorzien en niet aan de aanbestedende dienst zijn te wijten”.
Er moet derhalve sprake zijn van: dwingende spoed, gevolg van een onvoorziene gebeurtenis en een gebeurtenis die niet aan de aanbestedingsdienst te wijten is. In de (Europese) jurisprudentie wordt deze uitzondering op aanbesteden strikt uitgelegd. Zo mocht de Italiaanse overheid niet zomaar zonder aanbesteding blushelikopters aanschaffen om bosbranden in Italië te bestrijden. Bosbranden breken in de zomer regelmatig uit in heel Zuid-Europa. Daar moet je als overheid dus rekening mee houden. Goed te betogen is dat de overheid deze corona-pandemie niet had kunnen voorzien. De ontstane spoed-inkoopbehoeften die niet te wijten zijn aan de overheid zelf, kunnen dan zonder aanbesteding worden ingekocht.
Heeft u na het lezen van deze blog vragen, dan kunt u contact opnemen met Ruth Pruim.
Geschreven door:
Ruth Pruim (advocaat sinds 2002) is bestuurder van Yspeert advocaten. Ruth is lid van de Investeringscommissie van het Investeringsfonds Groningen en lid van de VNO-NCW. Voorheen heeft zij diverse toezichthoudende functies vervuld, waaronder Commissaris bij de Zorggroep Groningen. Ruth heeft de specialisatie-opleiding ondernemingsrecht gevolgd en de leergang aanbestedingsrecht bij het Instituut voor Bouwrecht (IBR). Ruth is als vennoot verbonden aan Yspeert advocaten.
Ruth Pruim (advocaat sinds 2002) is bestuurder van Yspeert advocaten. Ruth is lid van de Investeringscommissie van het Investeringsfonds Groningen en lid van de VNO-NCW. Voorheen heeft zij diverse toezichthoudende functies vervuld, waaronder Commissaris bij de Zorggroep Groningen. Ruth heeft de specialisatie-opleiding ondernemingsrecht gevolgd en de leergang aanbestedingsrecht bij het Instituut voor Bouwrecht (IBR). Ruth is als vennoot verbonden aan Yspeert advocaten.