Shoot out-clausule: Een nieuwe manier van geschilbeslechting?

  • event14-07-2021
  • schedule10:00
  • timer3 minuten

Inleiding

Stel je voor je bent medeaandeelhouder in een BV en de aandeelhouders zijn het niet eens over het te voeren beleid. Afhankelijk van het aantal aandeelhouders en de afspraken over de hoeveelheid stemmen die voor een bepaald besluit vereist is, kan er een patstelling ontstaan. De meest eenvoudige vorm is de BV met twee aandeelhouders, die beide bestuurder zijn en elk de helft van de aandelen houden. Maar andere vormen zijn ook denkbaar. Stel, deze twee aandeelhouders zijn het niet met elkaar eens over een investering die moet worden gedaan. Het bestuur en de AVA kunnen dan effectief geen besluiten meer nemen. Vaak beginnen de aandeelhouders dan tegen elkaar te procederen. Dat duurt lang, kost veel geld en leidt niet zelden tot schade aan de onderneming.

Voor een derde is de uitkoop van één van de aandeelhouders meestal niet aantrekkelijk. De potentiële patstelling blijft immers bestaan. Hoe kom je daar uit? De aandeelhouders zijn, als zij onderling hun geschillen niet kunnen oplossen en tussenkomst van een derde ook geen uitkomst biedt, aangewezen op de geschillenregeling of de enquêteprocedure. Die procedures zijn duur  terwijl ze ook niet altijd een bevredigende oplossing brengen. Daarnaast biedt een enquêteprocedure (in beginsel) geen structurele oplossing.

Shoot out-clausule

Een zogeheten shoot out-clausule kan ingeval van een patstelling uitkomst bieden. Een shoot out-clausule is een afspraak over de wijze van verkoop van de aandelen bij een impasse tussen aandeelhouders met hetzelfde aantal aandelen (50/50, 33/33/33, 25/25/25/25 et cetera). De mogelijkheid van het opnemen van een shoot out-clausule staat niet in de wet, maar vindt zijn grondslag in de memorie van toelichting van de Wet vereenvoudiging en flexibilisering BV-recht[1]. Hierin geeft de regering aan dat zo’n clausule in de statuten kan worden opgenomen. De shoot out-clausule dient meestal vooraf in een aandeelhoudersovereenkomst of in de statuten vastgelegd te worden. Naderhand overeenkomen is wel mogelijk, maar wanneer sprake is van een gebrouilleerde situatie tussen aandeelhouders, kan het zijn dat daar geen overeenstemming meer over is te bereiken. Het kan wel verhelderd zijn om een shoot out-clausule in geval van een patstelling overeen te komen. Aandeelhouders weten dat een snelle oplossing nodig is en een shoot out-clausule kan hen die snelle oplossing bieden. Er bestaan verschillende soorten shoot out-clausules, namelijk, de Mexican shoot-out, de Dutch auction, de Texas shoot-out, het Fairest bid en  de Russian roulette. Hieronder bespreek ik afzonderlijk de verschillende genoemde clausules.

Mexican shoot-out
Beide aandeelhouders doen op hetzelfde moment een gesloten bieding op de aandelen van de ander en deponeren die bieding bij een onafhankelijke derde (denk aan een notaris). De aandeelhouder die het hoogste bod heeft gedaan, verkrijgt de aandelen van de andere aandeelhouder tegen betaling van de door hem geboden prijs.

Dutch auction
Dit is een variant van de Mexican shoot-out met dien verstande dat de aandeelhouder die het hoogste bod heeft gedaan de aandelen verkrijgt van de andere aandeelhouder, tegen betaling van het lagere bod dat is gedaan door de andere aandeelhouder.

Texas shoot-out
Aandeelhouder A doet een bod op de aandelen van aandeelhouder B. Aandeelhouder B kan er voor kiezen om het bod te aanvaarden en zijn aandelen te verkopen aan aandeelhouder A. Aandeelhouder B kan ook een hoger tegenbod doen. Aandeelhouder A mag dan kiezen tussen aanvaarden of een hoger tegenbod doen. Deze stappen worden net zo lang herhaald totdat een aandeelhouder het laatste bod van de ander aanvaardt.

Fairest bid
Een onafhankelijke deskundige stelt een redelijke prijs voor de aandelen vast. Deze vaststelling wordt nog niet bekend gemaakt aan de aandeelhouders. De aandeelhouders doen vervolgens een gesloten bieding op elkaars aandelen. De aandeelhouder die het dichts bij de door de deskundige vastgestelde redelijke prijs zit koopt de aandelen van de andere aandeelhouder voor die prijs.

Russian roulette
Aandeelhouder A noemt een koopprijs en aandeelhouder B kiest of hij zijn aandelen wil verkopen voor de prijs genoemd door aandeelhouder A of dat hij zelf de aandelen van de aandeelhouder A wil kopen voor de genoemde prijs.


[1] Kamerstukken II 2006/7, 31 058, nr. 3, p. 54 en 55.

Ten slotte

Naast de keuze welke shoot out-clausule wordt overeengekomen, is het ook van belang dat het moment en de wijze van intreden van de shoot out-clausule goed wordt vastgelegd. Daarnaast moet ook rekening worden gehouden met andere afspraken waarover een beslissing moet worden genomen. Denk bijvoorbeeld aan een overeengekomen managementovereenkomst met de bestuurder tevens aandeelhouder.

Heeft u vragen over het opstellen van aandeelhoudersovereenkomsten en/of specifiek over het opnemen dan wel uitoefenen van een shoot out-clausule, neemt u dan contact op met onze specialisten Ronald Klarus en/of Sander Vos.

Geschreven door:

Ronald Klarus

Ronald Klarus heeft na zijn rechtenstudie de volgende opleidingen afgerond: de Specialistenopleiding Leergang Insolventierecht bij de Rijksuniversiteit Groningen (2010), de INSOLAD/Grotius specialistenopleiding Insolventierecht (2014), de INSOLAD/Grotius specialistenopleiding Financiële economie voor Insolventieadvocaten (2016). Daarnaast is Ronald lid van INSOLAD (landelijke Vereniging Insolventierecht Advocaten). Privé is hij bestuurslid van de organisatie van het jaarlijkse wielercriterium in Emmen (Gouden Pijl) en initiatiefnemer van de Emmens Nieuwjaarsbijeenkomst voor Ondernemers. Ronald is als vennoot verbonden aan Yspeert advocaten.

Ronald Klarus heeft na zijn rechtenstudie de volgende opleidingen afgerond: de Specialistenopleiding Leergang Insolventierecht bij de Rijksuniversiteit Groningen (2010), de INSOLAD/Grotius specialistenopleiding Insolventierecht (2014), de INSOLAD/Grotius specialistenopleiding Financiële economie voor Insolventieadvocaten (2016). Daarnaast is Ronald lid van INSOLAD (landelijke Vereniging Insolventierecht Advocaten). Privé is hij bestuurslid van de organisatie van het jaarlijkse wielercriterium in Emmen (Gouden Pijl) en initiatiefnemer van de Emmens Nieuwjaarsbijeenkomst voor Ondernemers. Ronald is als vennoot verbonden aan Yspeert advocaten.


Geschreven door:

Sander Vos

Na zijn rechtenstudie aan de Rijksuniversiteit Groningen rondde Sander verschillende opleidingen met goed gevolg af, waaronder de Leergang Insolventierecht (RuG), de INSOLAD specialisatieopleiding Insolventierecht (Grotius Academie) en de specialisatieopleiding Financiële Economie voor Insolventieadvocaten (Erasmus Academie). Sander is onder meer lid van de Nederlandsche Tafelronde (RT3) en de Vereniging voor Insolventierecht Advocaten (INSOLAD). Sander is als vennoot verbonden aan Yspeert advocaten.

Na zijn rechtenstudie aan de Rijksuniversiteit Groningen rondde Sander verschillende opleidingen met goed gevolg af, waaronder de Leergang Insolventierecht (RuG), de INSOLAD specialisatieopleiding Insolventierecht (Grotius Academie) en de specialisatieopleiding Financiële Economie voor Insolventieadvocaten (Erasmus Academie). Sander is onder meer lid van de Nederlandsche Tafelronde (RT3) en de Vereniging voor Insolventierecht Advocaten (INSOLAD). Sander is als vennoot verbonden aan Yspeert advocaten.

Klik voor meer binnnen de categorie
Neem contact op

Klik hier voor het het privacybeleid van Yspeert advocaten n.v.