Lentekriebels: vervangende toestemming voor een zorgeloze vakantie

Met de lente in aantocht kijken veel gezinnen uit naar de zomervakantie. Voor gescheiden ouders kan het plannen van een vakantie echter gepaard gaan met vele uitdagingen. Vooral als het gaat om het verkrijgen van toestemming van de andere ouder. Als de andere gezaghebbende ouder weigert om toestemming te geven voor de vakantie, kan een verzoek tot vervangende toestemming worden ingediend bij de rechtbank. In deze blog gaan we dieper in op het verzoek tot vervangende toestemming en de belangen die de rechter hierbij in overweging neemt.

Wanneer ouders, die samen het gezag hebben over hun kind(eren) een geschil hebben over de gezamenlijke uitoefening van het gezag kunnen zij, op grond van artikel 1:253a van het Burgerlijk Wetboek, hun geschil voorleggen aan de rechtbank. Een geschil over een vakantie met de kinderen betreft de uitoefening van het gezag. Een verzoek tot vervangende toestemming voor een vakantie kan dus voorgelegd worden aan de rechtbank.

Bovenstaand artikel verplicht de rechtbank om bij een verzoek tot vervangende toestemming een beslissing te nemen die in het belang van het kind is. Dit betekent echter niet dat het belang van het kind altijd zwaarder weegt dan andere belangen. De rechter moet bij zijn beslissing alle omstandigheden van het geval in acht nemen. Dat kan ertoe leiden dat een ander belang zwaarder weegt dan het belang van het kind[1]. Wat betreft vakantieperikelen overwegen rechters dat het in het algemeen in het belang van een kind is, als een kind met een van zijn ouders op vakantie kan gaan. In sommige gevallen is een vakantie echter niet in het belang van een kind. Te denken valt aan de situatie waarin de ouder die met het kind op vakantie gaat niet in staat is om voor het kind te zorgen, wanneer er gegronde vrees is over dat het kind mogelijk ontvoerd wordt of wanneer de vakantie in strijd is met tussen partijen gemaakte afspraken over de zorgregeling. In deze situaties zal de rechtbank dan ook geen vervangende toestemming verlenen.

In een zaak van het hof Amsterdam hadden ouders een meningsverschil over een vakantie van de moeder met hun kind naar Amerika. Vader had de angst dat moeder niet meer terug zou keren met het kind naar Nederland. Hij wilde daarom geen toestemming geven voor de vakantie. In reactie hierop verzocht moeder vervangende toestemming voor haar vakantie bij de rechtbank. Vader stelde bij de rechtbank ter onderbouwing van zijn angst onder meer dat moeder veel familie in Amerika heeft, de Nederlandse taal niet spreekt, geen sociaal leven in Nederland heeft en dat zij in Amerika betere kansen op de arbeidsmarkt heeft. Hoewel de vrees van de vader begrijpelijk is, vindt het hof deze ongegrond. De moeder heeft aan de vader laten weten waar zij tijdens hun vakantie in Amerika precies verblijven. Ook heeft de moeder een verklaring ondertekend waarbij zij zich verplicht om met hun kind aan het einde van de vakantie terug te keren naar Nederland. Tegen deze achtergrond acht het hof het onvoldoende onderbouwd dat het kind na de vakantie in Amerika niet terug zal keren naar Nederland, waardoor aan de moeder vervangende toestemming voor de vakantie is verleend.[2]

In een andere zaak van het hof Amsterdam had de vader ook de angst dat moeder en het kind na hun vakantie - deze keer in Brazilië - niet meer zouden terugkeren naar Nederland. In tegenstelling tot bovenstaande uitspraak oordeelde het hof ditmaal dat de angst van vader niet irreëel was. Het hof kon zich voorstellen dat de vele WhatsApp berichten tussen de moeder en haar (voormalig) geliefde in Brazilië de angst bij de man deed ontstaan dat moeder het plan had om zich met hun kind in Brazilië te vestigen. De omstandigheid dat de moeder het gezamenlijk gezag aan het aanvechten was droeg volgens het hof bij aan deze angst. Nu de vrouw niet bereid was geweest om op voorstellen van de man om zijn vrees weg te nemen in te gaan, achtte het hof het onwenselijk om de vrouw vervangende toestemming te verlenen voor de reis naar Brazilië[3].

Bovenstaande jurisprudentie laat zien dat geschillen omtrent vervangende toestemming voor vakantie erg casuïstisch kunnen zijn.

Heeft u vragen naar aanleiding van deze blog over een verzoek tot vervangende toestemming of zoekt u rechtsbijstand bij een procedure tot vervangende toestemming voor een vakantie, neem dan contact op met één van onze specialisten: Ellen Leentjes, Veronique Wegter of Ellen van der Dussen.

[1] Hoge Raad 25 april 2008, ECLI:NL:HR:2008:BC5901.

[2] Gerechtshof Amsterdam 26 april 2010, ECLI:NL:GHAMS:2010:BM3873.

[3] Gerechtshof Amsterdam 19 juli 2016, ECLI:NL:GHAMS:2016:2942.