Evenement afgelast wegens corona: de juridische gevolgen en mogelijkheden

Op 12 maart 2020 hebben premier Rutte, minister Bruins en RIVM-directeur Van Dissel nieuwe Corona-maatregelen in het leven geroepen. Evenementen met meer dan 100 mensen moeten in heel Nederland in ieder geval tot en met eind maart worden afgelast. Eerder is een aantal grote evenementen, zoals een aantal wedstrijden in de Eredivisie afgelast. Wat betekent dit voor de organisatoren van die evenementen en de mensen die al een kaartje hebben gekocht?

Door het aflasten van een evenement kan een organisator niet meer datgene leveren waartoe hij contractueel verplicht is. Er kan dan sprake zijn van wanprestatie. Op grond van de wet ben je in dat geval verplicht om de schade van de andere partij te vergoeden. Bij wanprestatie geldt nog wel de voorwaarde dat het niet kunnen presteren aan de organisator is toe te rekenen. Als er sprake is van overmacht, dan is dit niet het geval en kan dus ook niet meer gesproken worden van een wanprestatie.

Is het aflasten van een evenement vanwege corona aan te merken als overmacht? Dat hangt ervan af. Het enkele bestaan van mogelijke besmettingen van het coronavirus tijdens een evenement is onvoldoende om een beroep op overmacht te kunnen doen slagen. Denkbaar is dat een organisator maatregelen treft waardoor het besmettingsgevaar geminimaliseerd wordt of alternatieven bedenkt waardoor het evenement kan doorgaan. Op die wijze zou een organisator alsnog aan zijn contractuele verplichting(en) kunnen voldoen.

Anders wordt het nu de overheid corona-maatregelen in het leven roept waardoor het als organisator onmogelijk wordt om alsnog aan de contractuele verplichtingen te kunnen voldoen. De tekortkoming kan de organisator in dat geval niet meer worden toegerekend.

De persoon die een kaartje heeft gekocht kan de overeenkomst mogelijk wel ontbinden. De wet geeft namelijk aan dat iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis de andere partij de mogelijkheid geeft om de overeenkomst te ontbinden. Hiervoor is niet vereist dat die tekortkoming ook toerekenbaar is. Of er sprake is van overmacht doet dus niet ter zake. Als een consument met succes een beroep op ontbinding van de overeenkomst kan doen, ontstaat voor de organisator een verplichting tot terugbetaling van het geld dat voor de niet geleverde prestatie is betaald.

Hetzelfde geldt voor contracten die een organisator met andere partijen heeft gesloten die onderdeel uitmaken van het evenement. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ingehuurde artiesten, cateringbedrijven en bedrijven die voorzien in de audiovisuele techniek. Omdat zij niet aan hun contractuele verplichting kunnen voldoen, kan de organisator (mogelijk) de overeenkomst met hen ontbinden en teruggave van de betaalde gelden vorderen.

De hierboven genoemde regels betreffen de algemene uitgangspunten op grond van de wet. In de algemene voorwaarden van de organisator of de bij het evenement betrokken partijen kan worden afgeweken van voernoemde wettelijke uitgangspunten. Ook de mogelijkheden tot terugbetaling kunnen in de algemene voorwaarden zowel zijn verruimd als beperkt. Het antwoord op de vraag of de organisator moet betalen, of de organisator gelden kan terugvorderen of consumenten recht op (terug)betaling hebben, is sterk afhankelijk van hetgeen in de algemene voorwaarden is geregeld.

Indien een organisator geld moet terugbetalen aan consumenten of op andere wijze schade lijdt doordat de evenementen worden afgelast, kan de organisator dan aanspraak maken op nadeelcompensatie door de overheid? Een burgemeester heeft de bevoegdheid een evenement te verbieden als daardoor de openbare orde en/of de volksgezondheid in gevaar komt. Het uitoefenen van deze bevoegdheid levert geen grond voor (overheids)aansprakelijkheid op. Bij rechtmatig overheidsoptreden kan de overheid desondanks verplicht zijn om één of meerdere personen/instanties financieel te compenseren voor hun nadeel. De gedachte is dat het overheidsoptreden de samenleving dient en de schade die een beperkte groep mensen daardoor lijdt, verdeeld moet worden over de samenleving (het zogenoemde égalitébeginsel/evenredigheidsbeginsel). Omdat het coronavirus en de maatregelen die de overheid daarvoor instelt zoveel verschillende mensen of zelfs de hele samenleving treft, is het maar de vraag of organisatoren aanspraak kunnen maken op nadeelcompensatie door de overheid. De kans is reëel dat iedereen die door de maatregelen schade lijdt, zelf met die schade blijft zitten.

Wellicht is de schade wegens het niet doorgaan van het evenement gedekt door uw evenementenverzekering. Dit hangt af van de polisvoorwaarden.
 
Voor een beoordeling van de (on)mogelijkheden en verplichtingen in uw specifieke situatie kunt u contact opnemen met Sjoerd de Jong. We bepalen graag met u de koers.