Een onderwerp waar ik al eerder over heb geschreven, is de eigendom van een paard. In mijn blog “Het paard achter de wagen spannen: veelvoorkomende misvattingen over het eigenaarschap van paarden” heb ik opgemerkt dat de eigendom van een paard over het algemeen moeilijk is vast te stellen. Een centrale database ontbreekt, met als gevolg dat paarden zelden op naam staan van de werkelijke eigenaar: de ‘papierwinkel’ rondom paarden loopt namelijk vaak achter op de realiteit.
Dat kan lastig zijn, zeker als u in een situatie komt waarin niet duidelijk is van wie het paard precies is. Tegenwoordig komt het ook vaak voor dat paarden worden aangeschaft als een vorm van investering. Het paard wordt vervolgens door een derde getraind en eventueel op wedstrijden uitgebracht. Dit is uiteraard geen probleem, maar juridisch gezien zitten hier nog wel wat haken en ogen aan als het de bedoeling is dat de eigendomsoverdracht van een paard ook overgaat. Dit zien we ook terug in een uitspraak van de Hoge Raad over de eigendomsoverdracht van een paard (ECLI:NL:PHR:2018:753).
Het goederenrecht regelt de eigendom en eigendomsoverdracht van goederen. Een paard is op grond van de wet een roerende zaak. Er zijn verschillende manieren om eigenaar te worden van een goed. De meest voorkomende manier is eigendomsoverdracht.
Iedere aankoop van een paard moet worden getoetst aan de vereisten die de wet stelt voor de eigendomsoverdracht van een paard ofwel roerende zaken. Er moet sprake zijn van een levering van een paard op grond van een geldige titel (bijvoorbeeld koop of schenking) door een persoon/bedrijf die/dat daartoe bevoegd is. Alleen als aan deze vereisten is voldaan, kan er gesproken worden van een eigendomsoverdracht (van een paard).
In bovengenoemde uitspraak van de Hoge Raad werd de vraag gesteld of een investeerder als eigenaar van het paard kon worden beschouwd. Om juridisch als eigenaar van het paard te worden erkend, moet er sprake zijn van een koopovereenkomst. Deze overeenkomst hoeft niet noodzakelijk schriftelijk te zijn vastgelegd, maar kan ook mondeling zijn afgesproken, hoewel het bewijs daarvan vaak complexer is. Daarnaast dient de verkopende partij over de bevoegdheid te beschikken om het paard te verkopen, wat betekent dat ze de rechtmatige eigenaar moet zijn. Ten slotte moet het paard daadwerkelijk geleverd worden om de eigendomsoverdracht van een paard te voltooien.
In de paardensport is het bij een eventuele aanschaf door een investeerder niet ongebruikelijk dat het paard, dat bijvoorbeeld reeds voor de vorige eigenaar werd gereden door ruiter A, bij ruiter A blijft staan en nu voor de nieuwe eigenaar wordt uitgebracht. Het paard wordt dan feitelijk niet verplaatst, omdat deze bij ruiter A is blijven staan. In dat kader kan er twijfel ontstaan of er daadwerkelijk sprake is geweest van de levering van het paard en dus of de investeerder wel daadwerkelijk eigenaar van het paard is geworden.
Voor de eigendomsoverdracht van een paard is levering vereist. Levering kan plaatsvinden zonder fysieke verplaatsing van het paard, maar het is belangrijk om hierover duidelijke afspraken te maken om mogelijke juridische kwesties met betrekking tot de levering te voorkomen.
In de eerder genoemde uitspraak zou het verstandig zijn geweest als de betrokken partijen vooraf heldere afspraken hadden gemaakt en deze schriftelijk hadden vastgelegd. Bovendien is het van belang om daarbij de wettelijke vereisten van de eigendomsoverdracht van een paard in acht te nemen. In het geval dat niet wordt voldaan aan de juridische eisen voor eigendomsoverdracht van een paard, bestaat namelijk de mogelijkheid dat u niet als eigenaar wordt erkend. Het duurzaam investeren van uw kostbare tijd en geld in een talentvol paard heeft namelijk niet zomaar tot gevolg dat u (mede)eigenaar wordt van het paard.
Een contract kan een wereld van verschil maken, op het moment dat het toch tot een juridisch conflict komt. Deze gang van zaken strookt wellicht niet helemaal met het vertrouwen dat men graag in elkaar heeft in de paardensector, maar het kan veel problemen voorkomen en dat is ook zeker wat waard!
Mocht u een soortgelijke kwestie aan de hand hebben of twijfelt u over welke afspraken zouden moeten worden gemaakt bij de eigendomsoverdracht van een paard? Onze specialisten helpen u graag in het opstellen van maatcontracten. Daarnaast hebben ze een ruime ervaring in het verlenen van rechtshulp bij conflicten. Neem hiervoor contact op met onze hippisch recht specialist Martin Ueffing.