Wat is de rol van de interne toezichthouder bij zorginstellingen?

Het hebben van een interne toezichthouder is voor veel zorginstellingen een verplichting. Deze verplichting komt voort uit de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza). De Wtza heeft tot doel om meer zicht te krijgen op de verschillende zorgaanbieders die actief zijn en de kwaliteit van zorg die zij leveren. De Wtza moet er verder voor zorgen dat zorgaanbieders zich bewust(er) zijn van de kwaliteitseisen waaraan ze moeten voldoen. Het is de gedachte dat het hebben van een onafhankelijke interne toezichthouder hieraan bijdraagt.

De interne toezichthouder is niet één persoon maar een orgaan van een zorginstelling bestaande uit minimaal drie natuurlijke personen (dus geen ondernemingen) die toezicht houdt op de dagelijkse leiding van de zorginstelling. Dit orgaan wordt vaak aangeduid als ‘de Raad van Toezicht’ of ‘de Raad van Commissarissen’.

Hoe de toezichthoudende taak er concreet uitziet en welke bevoegdheden de interne toezichthouder heeft, ligt vast in de statuten of het reglement van de zorginstelling. Wettelijk geldt in ieder geval dat de zorginstelling alle noodzakelijke gegevens aan de interne toezichthouder verschaft die nodig zijn voor de uitoefening van de toezichthoudende taak.

Dit houdt concreet in dat de interne toezichthouder minimaal één keer per jaar wordt geïnformeerd over de hoofdlijnen van het strategische beleid van de zorginstelling, de algemene en financiële risico’s en de beheer- en controlesystemen van de zorginstelling.

In het Uitvoeringsbesluit Wtza staan voorwaarden die gelden voor de interne toezichthouder. Deze voorwaarden zijn met name gericht op het waarborgen van de onafhankelijkheid van de leden van de interne toezichthouder.

Bepaald wordt dat de leden voor maximaal vier jaar aangesteld worden en dat deze termijn daarna nog één keer verlengd kan worden met vier jaar. Daarnaast geldt onder andere ook dat een lid van de interne toezichthouder alleen een ‘passende’ vergoeding voor zijn werkzaamheden mag krijgen, hij geen oud-werknemer mag zijn (althans niet in de periode van drie jaar voorafgaand aan de benoeming) en geen aandelen in de zorginstelling mag hebben. Een volledig overzicht van de eisen die gesteld worden, staat in artikel 6 t/m 8 van het Uitvoeringsbesluit Wtza.

Hoewel het hebben van een interne toezichthouder voor de meeste zorginstelling verplicht is, zijn hier toch een paar uitzonderingen op.

Voor academische ziekenhuizen geldt de verplichting niet en ook voor zorginstellingen met 10 of minder zorgverleners, is het hebben van een interne toezichthouder niet verplicht. Onder bepaalde voorwaarden is het hebben van een interne toezichthouder ook niet verplicht voor zorginstellingen met 25 of minder zorgverleners. Deze zorginstellingen mogen dan geen 24-uurs verblijf aanbieden, geen medische specialistische zorg en ook geen persoonlijke verzorging, begeleiding of verpleging. Gedacht moet worden aan huisartspraktijken.

Ook zorginstellingen waarbij de meerderheid van de zeggenschap bij de cliënten (of hun wettelijk vertegenwoordigers, bloed- of aanverwanten) is gelegen en waarbij de zorg wordt bekostigd door een persoonsgebonden budget, vallen niet onder de verplichting tot het instellen van een interne toezichthouder.

Meer informatie
Heeft u vragen naar aanleiding van dit blog en wilt u meer informatie, neem dan contact op met één van onze gezondheidsrechtspecialisten.