Naam-nummercontrole bij toegestane betaaltransacties en niet toegestane betalingstransacties: komt het eraan?

Over naam/nummercontrole wordt al jarenlang gesteggeld. Naam/nummercontrole wil zeggen dat de bank, voordat een transactie wordt uitgevoerd, controleert of de naam van de begunstigde en het ontvangende bankrekeningnummer wel bijelkaar horen. Banken hebben zich altijd met hand en tand tegen een verplichting om zo’n controle uit te voeren, verzet. En met succes, ook recent nog. De Geschillencommissie Financiële Dienstverlening (KiFiD) van 27 januari 2025 (nr. 2025-0066) bevestigt opnieuw dat banken niet aansprakelijk zijn voor vergissingen die voortvloeien uit door de klant zelf ingestelde toegestane betalingstransacties. Zelfs niet als die vergissingen jarenlang onopgemerkt blijven. Maar blijft dat zo?

De casus: automatische betaling naar ‘verkeerd’ rekeningnummer

Een stel liet sinds 2015 automatisch maandelijks €100 overmaken naar een rekening die zij dachten zelf te bezitten. In werkelijkheid was deze rekening inmiddels aan een ander toegewezen. Pas in 2024 ontdekten zij de vergissing en eisten zij dat ING de in totaal overgemaakte €11.000 zou vergoeden. De bank weigerde, waarna het stel een klacht indiende bij het KiFiD.

De kern: toegestane betalingstransactie

De Geschillencommissie wees de vordering af. Er was namelijk sprake van zogeheten toegestane betalingstransacties in de zin van artikel 7:522 BW: de klant had de betaalopdracht zelf (periodiek) ingesteld, de bank is op grond van artikel 7:528 BW verplicht om toegestane betalingstransacties uit te voeren en de bank moest dus ook deze toegestane betalingstransactie uitvoeren. De bank had dus geen fout gemaakt.

Ter vergelijking: bij niet toegestane betalingstransacties – zoals bijvoorbeeld bij oplichting met gestolen pincodes – kan een bank wél verplicht zijn tot terugbetaling, tenzij sprake is van grove nalatigheid of opzet van de klant.

Geen plicht tot naam-/nummercontrole

De consument stelde dat ING had ook bij deze toegestane betalingstransactie moeten controleren of de begunstigde wel klopte. Maar de Commissie maakte korte metten met dat argument: banken zijn bij toegestane betalingstransacties niet verplicht om de naam van de begunstigde te controleren. Dit is vaste rechtspraak en volgt ook uit de bankvoorwaarden. De klant draagt, zo is dan het oordeel, bij toegestane betalingstransacties zelf de verantwoordelijkheid voor het correct invullen van betaalgegevens en het controleren van afschriften.

Het feit dat ING in de eerste jaren de betalingen terugstortte, had volgens het KiFiD voor de klant een signaal moeten zijn om nader te onderzoeken of het rekeningnummer nog wel van hen was. En dat is ook wel begrijpelijk, want de klant heeft, zeker bij toegestane betalingstransacties, zelf ook een eigen verantwoordelijkheid.

Komt er wél verplicht naamscontrole?

Hoewel de uitspraak in lijn is met bestaande rechtspraak, is er wél beweging op dit vlak. Per oktober 2025 moeten banken in de eurozone bij zogeheten instant payments (dat zijn overboekingen  in euro waarbij het bedrag binnen enkele seconden op de rekening van de ontvanger staat) namelijk verplicht vooraf controleren of de naam van de begunstigde overeenkomt met het opgegeven rekeningnummer. Deze verificatieplicht volgt uit de Europese Instant Payments Verordening (EU 2024/886). Het is moeilijk voor te stellen dat dit niet ook de praktijk gaat worden voor ‘gewone’ betaalopdrachten (zowel toegestane betalingstransacties als niet toegestane betalingstransacties). Immers: banken hebben het systeem al. En als het voor banken minder bezwaarlijk is om bepaalde maatregelen te nemen om te voorkomen dat hun klanten schade lijden door eigen onvoorzichtigheid of gebrek aan inzicht (bijvoorbeeld omdat die banken de systemen toch al hebben), dan zal ook eerder van hen worden verwacht dat zij die maatregelen nemen door die systemen te gebruiken. Dat volgt uit een nog steeds actuele uitspraak van de Hoge Raad: het Kelderluik-arrest uit 1965.

Conclusie

Klanten blijven er zelf verantwoordelijk voor dat hun betaalopdrachten kloppen. Banken zijn niet verplicht tot extra controles, zolang het gaat om door de klant geautoriseerde – en dus toegestane betalingstransacties. Maar met de komst van verplichte naam-/nummercontrole bij instant payments komt de lat voor banken in de toekomst hoger te liggen.

Wilt u weten of u geld kunt terugkrijgen van uw bank na een foutieve betaling? Wij helpen u graag.