WTTA: Nieuwe regels voor uitleners en inleners - wat verandert er?

Het kabinet wil uitzendbureaus die wetten en regels ontduiken of omzeilen aanpakken. Hiervoor is onder andere de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (WTTA) in het leven geroepen. Deze wet introduceert een verplicht toelatingsstelsel voor uitleners om arbeidskrachten ter beschikking te mogen stellen én legt meer verantwoordelijkheid bij inleners neer.

Wat dit voor de praktijk zal betekenen en wat de huidige stand van zaken van deze wet is, leggen wij u in deze blog uit.

Het doel van de WTTA

De WTTA beoogt misstanden in de uitzendsector, zoals onderbetaling, slechte huisvesting en schijnconstructies, structureel aan te pakken. Dit doel moet worden bereikt door een verplicht toelatingsstelsel voor uitleners (zoals uitzendbureaus). Alleen uitleners die zijn toegelaten, mogen straks nog arbeidskrachten ter beschikking stellen. Inleners mogen op hun beurt alleen nog zaken doen met toegelaten uitleners. Dit moet malafide praktijken tegengaan en een gelijk(er) speelveld creëren.

Voorwaarden voor toelating van uitleners

Om toegelaten te worden moet men ingeschreven zijn in het Handelsregister. Daarnaast dient een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) voor rechtspersonen te worden overgelegd, die op het moment van indienen niet ouder mag zijn dan drie maanden. Verder is het vereist om een financiële zekerheidstelling (waarborgsom) van € 100.000,- af te geven, waarbij voor starters een bedrag van € 50.000,- geldt. Ook moet men voldoen aan een wettelijk vastgesteld normenkader. Dit normenkader omvat onder meer de naleving van arbeidswetgeving, zoals het minimumloon en het loonverhoudingsvoorschrift, de correcte afdracht van belastingen en premies, de juiste toepassing van arbeidsvoorwaarden en de naleving van regels rond huisvesting en administratie. Tot slot moet een positief inspectierapport worden overgelegd van een geaccrediteerde inspectie-instelling, waaruit blijkt dat aan het normenkader wordt voldaan. De toelating is vier jaar geldig en wordt alleen verlengd als aan alle voorwaarden wordt voldaan.

Verplichtingen voor inleners

Op basis van de WTTA mogen inleners alleen arbeidskrachten inhuren van toegelaten uitleners. Dit geldt ook bij doorleenconstructies, waarbij een arbeidskracht via meerdere schakels wordt ingehuurd. De inlener moet controleren of zowel de directe uitlener als de formele werkgever is toegelaten. Er komt een openbaar register van toegelaten uitleners die hiervoor kan worden geraadpleegd.

Daarnaast moet de inlener administratief vastleggen welke arbeidskrachten van welke uitlener worden ingeleend en moet de inlener meewerken aan controles van inspectie-instellingen. Er kan bijvoorbeeld bij de inlener gecontroleerd worden of het loonverhoudingsvoorschrift wordt nageleefd. Dit houdt in dat een terbeschikkinggestelde arbeidskracht recht heeft op ten minste dezelfde arbeidsvoorwaarden als werknemers in gelijke functies bij de inlener.

Uitzonderingen en ontheffingen WTTA

De verplichtingen op grond van de WTTA zijn fors en moeten wel in verhouding staan tot de activiteiten van de onderneming. Het kabinet heeft daarom gemeend in enkele uitzonderingen op de verplichte toelating te voorzien. Dit zijn de volgende.

• Collegiale uitleen: bijvoorbeeld tussen zorginstellingen of landbouwbedrijven, mits zonder winstoogmerk en alleen de loonkosten worden doorberekend;

• Ontheffing: voor ondernemingen waarbij de vergoedingen voor de terbeschikkingstelling minder dan 10% van de loonsom bedragen en het totaalbedrag niet meer dan € 2,5 miljoen per jaar.

Handhaving

De Arbeidsinspectie ziet toe op naleving van de WTTA. Bij overtredingen van de WTTA kunnen boetes tot € 90.000,- worden opgelegd, en in het uiterste geval kan een onderneming tijdelijk worden stilgelegd. Daarnaast kan de toelating worden geschorst of ingetrokken, bijvoorbeeld bij structurele overtredingen of fraude.

Status WTTA

De Tweede Kamer heeft in april 2025 al ingestemd met de WTTA. Het is nu aan de Eerste Kamer om het wetsvoorstel in behandeling te nemen en daarover te stemmen. De val van het kabinet leidt mogelijk tot uitstel, maar niet tot afstel van deze behandeling. Het wetsvoorstel is namelijk niet ‘controversieel’ verklaard. De datum van behandeling in de Eerste Kamer is nog niet bekend.

De bedoeling is vooralsnog dat de wet ingaat vanaf 1 januari 2027. De toelatingsplicht zal in dat verband dan gelden vanaf 1 januari 2028, zodat uitleners en inleners de tijd hebben om aan de voorwaarden van de wet te voldoen.

Wat betekent dit voor de praktijk?

De invoering van de WTTA heeft de nodige administratieve en operationele gevolgen voor zowel uitleners als inleners.

Voor uitleners betekent dit dat zij in hun bedrijfsvoering (nog meer) aandacht moeten hebben voor naleving van wet- en regelgeving, correcte loonbetaling en veilige huisvesting. Inleners zullen hun leveranciersketen kritisch moeten doorlichten en moeten borgen dat zij uitsluitend met toegelaten uitleners samenwerken.

De administratieve lasten nemen toe, maar daar staat tegenover dat bonafide partijen worden beschermd tegen oneerlijke concurrentie.

Heeft u vragen naar aanleiding van deze blog? Neem gerust contact op met een van onze specialisten.