Contractspartij failliet verklaard. Wat nu?

U hoort geruchten dat uw contractspartij failliet zal gaan. Het gaat bijvoorbeeld om één van uw klanten, leveranciers of samenwerkingspartners. Een faillissement van uw contractspartij heeft logischerwijs een grote invloed op uw eigen onderneming. U besluit uw contractspartij te bellen. De geruchten blijken te kloppen: het faillissement is aangevraagd en zal binnenkort worden uitgesproken. Iedere ondernemer krijgt wel eens te maken met zo’n situatie. Wat is nu uw positie? Wat kunt u verwachten? In deze blog leest u wat uw rechtspositie is als een contractspartij failliet is en krijgt u praktische tips om direct te handelen.

We beantwoorden onder meer de volgende vragen:

• Wat betekent het concreet voor lopende overeenkomsten wanneer uw contractspartij failliet is in Nederland (2025)?
• Wat kunt u vooraf contractueel regelen (beëindigingsclausule, eigendomsvoorbehoud)?
• Welke stappen zet u nadat uw contractspartij failliet is verklaard? Hoe werkt het wettelijk stelsel als uw contract niets regelt en welke keuzes heeft de curator?
• Welke praktische acties zijn in de eerste weken cruciaal rondom het faillissement?

Gevolgen vastgelegd? Overeenkomst met failliete contractspartij

Een faillissement heeft in principe geen invloed op bestaande overeenkomsten. De rechten en verplichtingen uit een overeenkomst veranderen niet automatisch op het moment dat een contractspartij failliet is verklaard. Tegelijkertijd is een faillissement niet zonder gevolgen. Om de gevolgen van het faillissement van uw contractspartij vast te stellen, is de eerste stap om in de bestaande overeenkomst te kijken. Controleer gericht op trefwoorden als “faillissement”, “ontbinding”, “opzegging” en “opschorting”, zodat u meteen ziet welke speelruimte u heeft als uw contractspartij failliet is.

Sommige overeenkomsten bevatten een beëindigingsclausule, die bepaalt dat een overeenkomst beëindigd kan worden (of zelfs automatisch eindigt) wanneer een contractspartij failliet gaat. In dit soort gevallen is het belangrijk om de curator te laten weten dat u een beroep doet op de beëindigingsclausule. Stuur in dat geval ook altijd de overeenkomst mee, zodat de curator uw standpunt makkelijk kan nagaan. Hetzelfde geldt overigens wanneer u een beroep wilt doen op een eigendomsvoorbehoud in verband met geleverde goederen: stuur altijd de overeenkomst en algemene voorwaarden (en het bewijs van de terhandstelling daarvan) mee. Stuur waar mogelijk ook leverbonnen en facturen mee. Dit versnelt de beoordeling door de curator en verkleint het risico op discussie over eigendom en aflevering.

In verreweg de meeste gevallen, waarin uw contractspartij failliet is gegaan, kunt u met een beroep op een beëindigingsclausule de overeenkomst (zelf) tot een einde brengen. Slechts in uitzonderingssituaties is dit niet mogelijk, bijvoorbeeld wanneer de doorbetaling van de verplichtingen gedurende het faillissement verzekerd is (wordt) door de curator. Dat is met name aan de orde wanneer continuïteit een voorwaarde is voor een doorstart of waard behoud van de boedel. Stel dat de curator voor het realiseren van een doorstart afhankelijk is van de werking van een softwarepakket, waar de onderneming van failliet veel mee werkt. Dan is het mogelijk dat de curator aanbiedt om na de datum van het faillissement door te gaan met de maandelijkse betalingen. In zo’n geval kan de software verstrekker de overeenkomst met een beroep op de beëindigingsclausule niet tot een einde brengen. De curator zal dan doorgaans (schriftelijk) zekerheid moeten stellen.

Tip: Wilt u in uw (toekomstige) overeenkomsten een beëindigingsclausule opnemen voor het geval uw contractspartij failliet gaat? Neem dan contact met ons op! Yspeert beoordeelt bestaande clausules, scherpt ze aan en zorgt dat ze aansluiten op uw sector en levervorm (diensten/leveringen/IT).

Gevolgen niet vastgelegd? Wettelijk stelsel

Als er in uw overeenkomst niets geregeld is ten aanzien van het einde van de overeenkomst, wanneer uw contractspartij failliet gaat, gelden de wettelijke regels. Volgens de wet moet u de curator vragen of hij de overeenkomst gestand wil doen. De curator dient een redelijke termijn te krijgen om daarover na te denken en te reageren. Als de overeenkomst van groot belang is voor bijvoorbeeld een doorstart, dan is de kans groot dat de curator de overeenkomst gestand doet. In dat geval moet de curator wel zekerheid stellen, bijvoorbeeld in de vorm van een pandrecht of borgstelling. Als de overeenkomst niet van belang is voor de curator, dan zal het antwoord zijn dat de overeenkomst niet gestand wordt gedaan.

Praktisch gezien: stuur de curator direct nadat de contractspartij failliet wordt verklaard een beknopte, zakelijke brief of e-mail met de kernafspraken, uw lopende verplichtingen en uw concrete vraag om duidelijkheid binnen een kort termijn (bijvoorbeeld 5–10 werkdagen). Dit helpt snelheid te creëren in deze fase waarin uw contractspartij failliet is verklaard.

In de tussengelegen periode, dat wil zeggen, de periode nadat de contractspartij failliet wordt verklaard, maar voordat de curator een keuze heeft gemaakt over het al dan niet gestand doen van de overeenkomst, kunt u zich beroepen op het opschortingsrecht.  Dit kan wanneer u bijvoorbeeld wekelijks dezelfde (hoeveelheid) producten levert. Omdat het faillissement in principe geen invloed heeft op bestaande overeenkomsten, vervalt deze verplichting niet (automatisch) door het faillissement van uw afnemer. Tegelijkertijd heeft u vanwege het faillissement goede grond om te vrezen dat uw facturen niet betaald zullen worden. Het opschortingsrecht houdt voor dit soort gevallen in dat u (nog) niet hoeft te leveren vlak nadat uw contractspartij failliet verklaard is. U kunt eerst de curator benaderen met de vraag of de curator de overeenkomst gestand zal doen.

Tip: Leg uw beroep op opschorting expliciet en schriftelijk vast (“ik schort mijn diensten/leveringen op tot zekerheid is gesteld of gestanddoening is bevestigd”), zodat later geen discussie ontstaat over verzuim of tekortschieten aan uw zijde.

Voor overeenkomsten die van groot belang zijn voor de onderneming (en een doorstart) geldt overigens dat een curator hoogstwaarschijnlijk deze partijen zélf vlak na de uitspraak van het faillissement al zal benaderen. Wanneer de hierboven genoemde softwareverstrekker met een beroep op een beëindigingsclausule zonder pardon de stekker uit de dienstverlening trekt en licenties beëindigt, is het in de praktijk niet altijd gemakkelijk om dat later weer te herstellen. Om dit soort situaties voor te zijn, is het gebruikelijk dat de curator bij de failliete ondernemer inventariseert welke overeenkomsten van groot belang zijn voor de onderneming en zelf contact zoekt met de belangrijkste partijen. Belangrijk om te melden: dit is dus niet de hoofdregel. Als u (zeker) wilt weten of de curator uw overeenkomst gestand wil doen op het moment dat uw contractspartij failliet verklaard is, dan zult u zich moeten melden bij de curator.

Als de overeenkomst niet gestand wordt gedaan door de curator, dan heeft u een aantal opties. U kunt nakoming blijven vorderen (bijvoorbeeld wanneer het gaat om de betaling van een geldsom), u kunt de vordering omzetten in een vordering tot vervangende schadevergoeding of u kunt ervoor kiezen de overeenkomst (gedeeltelijk) te ontbinden vanaf het moment dat uw contractspartij failliet is. Door de ontbinding zullen ongedaanmakingsverbintenissen volgen, die in geld kunnen worden uitgedrukt. De curator zal deze geldvorderingen meenemen op de lijst van concurrente schuldeisers. U kunt vervolgens in het faillissementsverslag van de curator in de gaten houden of er een uitkering aan concurrente schuldeisers verwacht wordt. Faillissementsverslagen kunt u raadplegen via insolventies.rechtspraak.nl. Elke drie maanden dient een curator een faillissementsverslag en bijbehorend financieel verslag te publiceren.

Tip: Registreer uw vordering tijdig en volledig (inclusief onderbouwing en contactgegevens) en volg de verslaglegging.

7 directe stappen voor als uw contractspartij failliet verklaard is:

1. Breng uw positie in kaart. Inventariseer lopende contracten, betaalstatussen, zekerheden (pand/hypotheek), eigendomsvoorbehoud en kritieke afhankelijkheden.
2. Bevries risico’s. Overweeg opschorting van leveringen/diensten totdat er duidelijkheid of zekerheid is en leg dit schriftelijk vast.
3. Benader de curator snel en zakelijk. Vraag om gestanddoening binnen een redelijke termijn en vraag (in het geval van gestanddoening) om zekerheid; voeg relevante contractstukken toe.
4. Bescherm eigendom. Claim goederen onder eigendomsvoorbehoud met bewijs van aflevering en toepasselijkheid algemene voorwaarden.
5. Denk vooruit aan doorstart. Heeft u strategisch belang (IT/continuïteit)? Overweeg tijdelijke voortzetting met zekerheid en heldere tarieven.
6. Wijs een centraal aanspreekpunt aan en voorkom toezeggingen zonder juridische toetsing.
7. Leg dossiervorming strak vast. E-mails, gespreksnotities en bevestigingen zijn cruciaal bij latere discussies over leveringen, verzuim of ontbinding.

Deze stappen helpen u koers te houden wanneer uw contractspartij failliet is en versnellen besluitvorming door de curator.

Conclusie rechtspositie bij failliete contractspartij

Wanneer uw contractspartij failliet gaat, heeft dat grote gevolgen voor uw eigen onderneming. Het is daarom van belang om de gevolgen van een failliete contractspartij zoveel mogelijk te beperken. In de overeenkomsten die u sluit, kunt u bepalen wat de gevolgen van een faillissement van een van de contractspartijen zal zijn. Hierboven heeft u kunnen lezen dat u sneller duidelijkheid heeft over uw (rechts)positie wanneer u een zogeheten beëindigingsclausule opneemt in uw overeenkomst. Een dergelijke bepaling is voor iedere ondernemer aan te bevelen. Daarnaast is het zaak om in de eerste weken proactief te handelen: vraag tijdig om gestanddoening, benut uw opschortingsrecht waar nodig en borg uw eigendomsrechten. Zo vergroot u de kans op continuïteit en beperkt u schade wanneer uw contractspartij failliet is.

Gaat uw contractspartij failliet en wenst u advies op maat ten aanzien van uw positie? Wilt u hulp bij het beëindigen van een overeenkomst in faillissement of juist hulp bij het opstellen van een beëindigingsclausule? Neem dan contact op met Ellen Jager.