Na het overlijden van een dierbare moeten nabestaanden veel zaken regelen, zoals de uitvaart en diverse formaliteiten met betrekking tot de nalatenschap. Wanneer in een testament een executeur is benoemd, worden een groot deel van deze formaliteiten door hij of zij geregeld. Ook kan het zo zijn dat er op een enig moment een vereffenaar wordt benoemd. Hij of zij houdt zich bezig met het vereffenen van de nalatenschap. Dit betekent dat hij of zij zorg draagt voor het inventariseren van bezittingen en schulden, het voldoen van schulden en het beheer van de nalatenschap.
De executeur is een persoon die door de overledene in diens testament is aangewezen om de nalatenschap af te handelen. Dit kan een erfgenaam zijn maar ook een professional, zoals een accountant, notaris of advocaat gespecialiseerd in erfrecht. Zodra er een executeur is benoemd ligt de verantwoordelijkheid voor de afwikkeling van de nalatenschap bij hem of haar en kunnen de erfgenamen deze taak niet zelf uitvoeren. De precieze taken en bevoegdheden zijn vastgelegd in het testament. Er zijn drie verschillende executeurs te onderscheiden: de begrafenisexecuteur, de beheersexecuteur en de executeur-afwikkelingsbewindvoerder.
De begrafenisexecuteur heeft enkel de taak om de uitvaart van de overledene te regelen en heeft verder geen bevoegdheden met betrekking tot het beheer van de nalatenschap.
De beheersexecuteur heeft de verantwoordelijkheid om de goederen van de nalatenschap te beheren, de schulden te voldoen, waaronder de legitieme portie, en legaten af te geven. Dit kan betekenen dat er eigendommen van de nalatenschap verkocht moeten worden om bijvoorbeeld de uitvaartkosten of schulden te kunnen betalen.
De executeur-afwikkelingsbewindvoerder heeft de meeste bevoegdheden en is naast het beheer van de nalatenschap ook bevoegd om de nalatenschap zelfstandig te verdelen.
Naast de bevoegdheden die via het testament worden toegekend, legt de wet de executeur ook bepaalde verplichtingen op. Een van de belangrijkste taken is het opstellen van een boedelbeschrijving: een overzicht van alle eigendommen en schulden van de overledene zodat erfgenamen inzicht krijgen in de omvang van de nalatenschap. Verder is hij of zij verantwoordelijk voor het betalen van de schulden van de nalatenschap, waaronder de kosten van de uitvaart en andere lopende financiële verplichtingen. Ook het beheer van de nalatenschap valt onder zijn taken. Als er bijvoorbeeld een woning in de nalatenschap zit, moet de executeur zorgen voor het onderhoud totdat de woning is verkocht.
Als de betrokkenen niet tevreden zijn over de executeur, kunnen zij in bepaalde gevallen een verzoek tot ontslag indienen bij de kantonrechter. Dit verzoek kan gedaan worden door de executeur zelf, de erfgenamen, de mogelijke mede-executeurs of het Openbaar Ministerie. Aan een dergelijk verzoek kunnen meerdere redenen ten grondslag liggen, zoals: ernstig schieten in de uitvoering van zijn taken, bijvoorbeeld diefstal, partijdigheid, of het niet naleven van de informatieplicht. Onze erfrechtadvocaten kunnen voor u een verzoek tot ontslag van de executeur indienen bij de kantonrechter of verweer voeren tegen een dergelijk verzoek.
Wanneer één of meer erfgenamen de nalatenschap van de overledene beneficiair heeft aanvaard (ook wel bekend als aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving) dient de nalatenschap vereffend te worden. Uitzondering hierop is wanneer de nalatenschap een positief saldo behelst. De rechtbank kan daarnaast ook een vereffenaar benoemen op verzoek van een belanghebbende, het Openbaar Ministerie, een schuldeiser van de nalatenschap of zelfs op verzoek van een schuldeiser van een erfgenaam. Onze advocaten erfrecht kunnen een verzoek tot benoeming van een vereffenaar bij de rechtbank indienen of verweer voeren tegen een dergelijk verzoek.
In het geval een nalatenschap beneficiair is aanvaard nemen de erfgenamen gezamenlijk de rol van vereffenaar op zich. Dit wordt ook wel een lichte vereffening genoemd. Dit betekent dat de erfgenamen het gewone beheer van de nalatenschap behouden. Hieronder valt onder meer: het onderhoud van goederen van de nalatenschap, het opzeggen van contracten of abonnementen en het voldoen van schulden. De vereffenaars zijn verplicht een boedelbeschrijving op te stellen en ervoor te zorgen dat de schulden worden voldaan. Er is geen verplichting om schuldeisers formeel op te roepen of een uitdelingslijst bij de rechtbank te deponeren. Als de schulden volledig zijn betaald en er een positief saldo overblijft, wordt de vereffening afgerond. De erfgenamen kunnen dan zelf het overschot verdelen.
Wanneer de rechtbank een vereffenaar benoemt is er sprake van zware vereffening. In dit geval neemt de benoemde de volledige verantwoordelijkheid voor het afwikkelen van de nalatenschap op zich. Hij of zij maakt een boedelbeschrijving op die bij de rechtbank wordt gedeponeerd. De vereffenaar is vervolgens verantwoordelijk voor het beheer van de nalatenschap, zoals het onderhoud van goederen van de nalatenschap, het opzeggen van contracten of abonnementen en het voldoen van schulden. Hij of zij dient de belangen van zowel de erfgenamen als de schuldeisers zorgvuldig in acht te nemen. Nadat de schulden zijn voldaan, legt de vereffenaar verantwoording af en stelt hij de erfgenamen op de hoogte van het resterende vermogen. Als er een overschot is, wordt dit overgedragen aan de erfgenamen, die daarna de verdeling van de nalatenschap zelf regelen.
Indien er ontevredenheid is over de wijze waarop de vereffenaar zijn taken uitvoert, kan een verzoek tot ontslag worden ingediend bij de rechtbank. Dit verzoek kan worden ingediend door een erfgenaam, een schuldeiser, het Openbaar Ministerie of zelfs de vereffenaar zelf. Er kunnen verschillende redenen ten grondslag liggen aan een ontslagverzoek, zoals wanneer de vereffenaar zijn taak niet naar behoren uitvoert, bijvoorbeeld door ongeschiktheid of belangenverstrengeling. Een ontslag wordt echter niet zomaar toegewezen, enkel wanneer er sprake is van gewichtige redenen, zoals: de vereffenaar is ongeschikt of er is sprake van een belangenverstrengeling. Onze advocaten erfrecht kunnen voor u een verzoek bij de rechtbank indienen tot ontslag van een vereffenaar of daartegen verweer voeren.
Wilt u meer weten over de executeur of vereffenaar of wilt u advies inwinnen? Neem dan contact op met één van onze erfrecht specialisten: Veronique Wegter of Ellen van der Dussen.
Neem contact op
.jpg)
.jpg)
