Handhaving door (zeer) spoedeisende bestuursdwang

Soms is een situatie zo spoedeisend dat niet voor de reguliere route van handhaving wordt gekozen. Er is dan geen tijd om de betrokkene eerst zelf de kans te geven een overtreding te beëindigen (de begunstigingstermijn). Incidenteel is er zelfs geen tijd om eerst een schriftelijk besluit te nemen.  Lees meer over handhaving door (zeer) spoedeisende bestuursdwang in deze blog van Kristien Croezen. 

Wel tijd voor een besluit maar niet voor een begunstigingstermijn bij spoedeisende bestuursdwang

Als er geen tijd is om een begunstigingstermijn te geven (waarbinnen de overtreder zelf de nodige maatregelen kan nemen om ingrijpen van het bestuursorgaan te voorkomen), kan spoedeisende bestuursdwang worden toegepast. De grondslag hiervoor biedt artikel 5:31 lid 1 van de Awb (Algemene wet bestuursrecht

In een zaak die speelde bij de rechtbank Rotterdam (ECLI:NL:RBROT:2020:2977) werd een pand bestemd voor de huisvesting van arbeidsmigranten na een controle van de brandweer verzegeld. Er waren namelijk onvoldoende voorzieningen in het pand aanwezig om slapende personen te waarschuwen in het geval van brand. Deze potentieel gevaarlijke situatie was voldoende om bestuursdwang toe te passen. De verhuurder van het pand kreeg dus niet eerst zelf de gelegenheid om voldoende maatregelen te treffen. Volgens de rechtbank mocht er in dit geval meer gewicht worden toegekend aan de veiligheid van de in het pand aanwezig personen dan aan de belangen van de verhuurder bij verhuur van de ruimtes.   

Bij de toepassing van spoedeisende bestuursdwang is er dus geen tijd om aan de betrokkene een begunstigingstermijn te geven. Het betreffende bestuursorgaan neemt in een dergelijk geval overigens wel eerst een besluit. 

Bij zeer spoedeisende bestuursdwang ook geen tijd om eerst een besluit te nemen

Een situatie kan zo spoedeisend zijn dat zelfs toepassing van spoedeisende bestuursdwang niet voldoende is omdat het nemen van een besluit niet kan worden afgewacht. Het tweede lid van artikel 5:31 Awb biedt dan uitkomst. In dergelijke gevallen kan zeer spoedeisende bestuursdwang worden toegepast. Het wordt met name toegepast in gevallen waarin vanwege gevaren voor mens en/of milieu direct moet worden ingegrepen. Denk aan het opruimen van lekkende vaten met chemicaliën of het verwijderen van hinderlijk gestalde fietsen. Een ander voorbeeld is als er een hennepkwekerij in een woning wordt aangetroffen. Vanwege het grote brand- en/of elektrocutiegevaar is onmiddellijk ingrijpen vereist.

Na de toepassing van bestuursdwang moet het betreffende bestuursorgaan alsnog een besluit nemen. Pas als er een besluit is genomen kan de betrokkene de rechtmatigheid ervan te laten toetsen.  

Heeft u naar aanleiding van deze blog vragen? Neem dan gerust contact op met Kristien Croezen. 

Vragen?