De dagvaarding, wat moet ik ermee?

De meeste mensen hebben er wel eens iets over gehoord; een dagvaarding. Dit is een officieel document waarin u wordt opgeroepen om voor een rechter te verschijnen. Als het goed is, staat er in die dagvaarding waarom u zich bij de rechter moet melden. Bijvoorbeeld als iemand vindt dat u nog geld moet betalen, of als iemand vindt dat het door u geleverde product niet goed werkt en dat product gerepareerd of vervangen moet worden. Verschijnt u op tijd bij de rechter, dan mag u uw eigen visie geven op wat er in de dagvaarding staat. Meldt u zich niet (op tijd) bij de rechter, dan laat u ‘verstek gaan’. ‘Verstek laten gaan’ is een juridische term voor het niet voor de rechter verschijnen. In dat geval is de kans groot dat de rechter het van u gevorderde toewijst. Dit maakt de dagvaarding en de daarin genoemde termijn om bij de rechter te verschijnen een heel belangrijk document. Goed om te weten dus wat het inhoudt en wat u moet doen als u een dagvaarding, of zoals sommigen soms zeggen ‘een dagvaardiging’, ontvangt.

Simpel gezegd is een dagvaarding een schriftelijk stuk, waarmee een procedure gestart wordt. In de dagvaarding moet worden uitgelegd wat de afzender, dat is de eisende partij, van de ontvanger, de gedaagde partij, verlangt. Stel, u heeft geld van iemand tegoed en diegene betaalt niet, ondanks dat u al een herinnering en aanmaning heeft verstuurd. U heeft dan de mogelijkheid om een dagvaarding uit te laten brengen. Dan zorgt een deurwaarder er voor dat de dagvaarding bij de gedaagde bezorgd wordt. Ook geeft de deurwaarder een exemplaar van de dagvaarding terug aan degene die de dagvaarding geschreven heeft, meestal een advocaat of jurist. Die moet vervolgens de dagvaarding op tijd naar de rechtbank sturen. Als dat gebeurt, dan is de zaak ook bij de rechter bekend.

In de dagvaarding moeten een aantal formaliteiten staan;

• de datum waarop de dagvaarding aan u is overhandigd;
• de datum waarop u voor de rechter moet verschijnen;
• uw voornamen, naam, adres en woon- of vestigingsplaats;
• de naam en de woonplaats van de andere partij (de eiser);
• of u zelf (in persoon) voor de rechter mag verschijnen, of dat u een advocaat nodig hebt.

In de dagvaarding moet eiser ook uitleggen waarom hij iets van u eist en dat moet hij duidelijk onderbouwen. Ook moet eiser aan de ‘substantiëringsplicht’ voldoen. Deze plicht houdt in dat een eiser verplicht is alle bekende verweren van de gedaagde te vermelden. Tot slot dient eiser in de dagvaarding aan te geven over welke bewijsmiddelen hij beschikt. Dit betekent dat wanneer er bijvoorbeeld een overeenkomst gesloten is tussen partijen, deze overeenkomst bij de dagvaarding gevoegd moet worden. Indien eiser dat nalaat, kan de rechter bevelen deze gegevens alsnog te verstrekken of kan de rechter de vordering afwijzen wegens gebrek aan bewijs.

In de dagvaarding staat ook of u verplicht bent om een advocaat in te schakelen, of dat u zelf uw verhaal mag vertellen aan de rechter. Voor de eenvoudiger zaken is een advocaat niet verplicht. In dat geval kunt u zelf uw verhaal vertellen, of dat voor u laten doen door iemand die u dat toevertrouwd. Bij zaken die complexer worden en waar het om meer dan EUR 25.000 gaat, is bijstand door een advocaat verplicht.

De gedaagde mag natuurlijk reageren op wat in de dagvaarding staat. Hoor en wederhoor is niet voor niets een belangrijk principe in de rechtspraak. De gedaagde mag mondeling antwoorden, maar dat gebeurt bijna nooit. Meestal wordt zijn verweer schriftelijk bij de rechtbank ingediend. Dat stuk wordt de conclusie van antwoord genoemd. Hierin moet de gedaagde gemotiveerd en waar mogelijk met bewijsstukken toelichten waarom de vordering van eiser in zijn ogen moet worden afgewezen.

Soms is het zo dat de gedaagde vindt dat de eiser geen vordering op hem heeft, maar dat hij juist een vordering op de eisende partij heeft. Die vordering kan de gedaagde samen met zijn antwoord indienen. Die tegenvordering van de gedaagde op de eiser noemen we een ’eis in reconventie’. Dit is een zelfstandige procedure, die tegelijkertijd met de procedure die door de eiser gestart is loopt. Ook hier geldt het principe van hoor en wederhoor. Dat betekent dat op de nieuwe vordering ook weer geantwoord mag worden.

Nadat de dagvaarding uitgebracht is en daarop geantwoord is door de gedaagde volgt meestal de mondelinge behandeling. Beide partijen worden dan opgeroepen om te verschijnen bij de rechtbank. Dit wordt ook wel een ‘comparitie van partijen’ genoemd.

Voorafgaand aan de comparitie heeft de rechter de dagvaarding en de conclusie van antwoord gelezen. Tijdens de comparitie zal de rechter daarom vaak nog een aantal vragen stellen aan partijen, zodat de rechter een goed beeld krijgt van hoe de zaak in elkaar steekt en wat belangrijk is. Het liefst hoort de rechter van u zelf wat er gebeurd is en waarover een verschil van mening bestaat. In overzichtelijke zaken volgt na de comparitie vaak de uitspraak. Die uitspraak wordt op papier gezet: het vonnis.

Als de rechter vindt dat de zaak na de comparitie op onderdelen nog onvoldoende duidelijk is, kan hij bepalen dat er een volgende schriftelijke ronde komt. In die schriftelijke ronde kunnen partijen nog nader op elkaar reageren. Soms geeft de rechter opdracht aan een van beide partijen om hem te laten weten hoe zij tegen één specifiek onderwerp aankijken. De andere partij mag op die reactie van de tegenpartij nog reageren.

Soms vraagt een rechter aan een of meer deskundigen om hem over een bepaald onderwerp voor te lichten, voordat de rechter tot een uitspraak komt. Dat gebeurt bijvoorbeeld als specifieke (niet-juridische) deskundigheid nodig is om het geschil goed te kunnen beoordelen. Soms worden er ook getuigen gehoord. Dat zijn mensen die iets kunnen verklaren dat relevant is voor wat een van beide partijen stelt. Wanneer de rechter in zijn ogen partijen voldoende gelegenheid heeft gegeven om hun standpunt duidelijk te maken, doet hij uitspraak.

Als u een dagvaarding ontvangt is het verstandig om die goed door te lezen. Dan weet u wat de eiser van u wil en dan kunt u beslissen of het nodig is om een verweer in te dienen bij de rechter. Vaak is het verstandig verweer te voeren, want doet u dat niet dan moet u er serieus rekening mee houden dat wat van u gevorderd wordt door de rechter wordt toegewezen. Ook geldt: hoe groter het belang van de zaak, des te verstandiger het is om iemand in te schakelen die u helpt bij het opstellen van uw verweer (of bij het starten van een zaak). Een juridisch specialist zoals een advocaat kan u daar goed bij helpen. Niet alleen heeft deze vaak beter inzicht in wat de relevante juridische aspecten van uw zaak zijn, maar ook kan deze u helpen de emotie te scheiden van de inhoud. Bovendien wordt het vaak als prettig ervaren dat er iemand is die alles doet om uw belangen zo goed mogelijk te behartigen. Zorg dus dat u goed geïnformeerd besluit wat u wel en niet doet.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit blog of heeft u hulp nodig bij het starten/verdedigen van een zaak? Neem dan contact op met Jan-Gerrit Meijerink.