Het niet-wijzigingsbeding bij partneralimentatie: wanneer zekerheid geen zekerheid blijkt

Partneralimentatie speelt een cruciale rol bij het waarborgen van financiële ondersteuning na een echtscheiding. Wanneer ex-echtgenoten in overleg afspraken maken over het te betalen bedrag aan partneralimentatie, hebben zij de mogelijkheid om een niet-wijzigingsbeding aan de afspraken te koppelen.

Een niet-wijzigingsbeding zorgt ervoor dat een overeenkomst tot partneralimentatie niet op een later moment door een rechter gewijzigd kan worden op grond van een wijziging van omstandigheden. Een dergelijk beding brengt dus veel zekerheid met zich mee. Toch staat een niet-wijzigingsbeding niet zo vast als een huis. In sommige gevallen kan een dergelijk beding namelijk toch doorbroken worden. In deze blog gaan we dieper in op het niet-wijzigingsbeding en bespreken we een recent arrest van het hof ’s-Hertogenbosch.

Artikel 1:159 lid 3 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat een niet-wijzigingsbeding door de rechter doorbroken kan worden op grond van een zo ingrijpende wijziging van omstandigheden, dat de alimentatieplichtige naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet langer aan het beding mag worden gehouden. Een doorbreking kan volgens vaste jurisprudentie alleen plaatsvinden wanneer er een groot verschil is tussen wat partijen voor ogen hadden toen zij de overeenkomst sloten en wat er daadwerkelijk is gebeurd. Om een oordeel te kunnen vellen, dient de rechter dan ook te beoordelen wat de omstandigheden waren ten tijde van het sluiten van de overeenkomst, met welke eventuele toekomstige omstandigheden partijen rekening hielden en wie van de partijen het risico van de wijziging voor haar of zijn rekening nam.  

In een recente zaak van het hof ’s-Hertogenbosch waren partijen in 2017 overeengekomen dat de man na aflossing van de huwelijkse schulden € 1.300,- per maand aan de vrouw zou betalen en dat dit bedrag niet gewijzigd kon worden. In 2019 werd er een ernstige ziekte bij de man geconstateerd. Door de vele medische behandelingen was de man niet meer in staat om fulltime te werken met als gevolg dat de man de partneralimentatie niet meer kon betalen. In het verleden had de man een arbeidsongeschiktheidsuitkering, maar die verzekering had hij opgezegd zodat hij meer financiële ruimte had voor het aflossen van schulden. De man stelt dat omdat hem geen verwijt kan worden gemaakt dat hij ernstig ziek is geworden, het niet-wijzigingsbeding doorbroken moet worden.

Het hof oordeelt dat wanneer partijen een niet-wijzigingsbeding overeenkomen, het mogelijk is dat zij geen rekening houden met de situatie waarin één van hen in de toekomst ernstig ziek wordt. Echter, louter het feit dat iemand ernstig ziek is geworden, rechtvaardigt niet automatisch het doorbreken van een niet-wijzigingsbeding. De man moet aantonen dat er een wanverhouding is ontstaan tussen hetgeen partijen bij het aangaan van de overeenkomst voor ogen hadden en zijn huidige financiële situatie. Nu de man dit niet heeft gedaan en uit meerdere stukken blijkt dat hij de laatste jaren zelfs een hogere winst uit zijn onderneming heeft gegenereerd, oordeelt het hof dat er geen sprake is van een zodanige ingrijpende wijziging van omstandigheden dat het niet-wijzigingsbeding doorbroken moet worden.[1]

Uit bovenstaande uitspraak over de partneralimentatie blijkt wel hoe verstrekkend een niet-wijzigingsbeding kan zijn. Ook blijkt uit de uitspraak dat het erg belangrijk is om u voldoende te laten informeren bij het aangaan van een overeenkomst tot partneralimentatie.

Wilt u rechtsbijstand bij het aangaan van een overeenkomst tot partneralimentatie of bij het doorbreken van een niet-wijzigingsbeding? Neem dan gerust contact op met Ellen Leentjes, Veronique Wegter of Ellen van der Dussen.

[1] Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 7 december 2023, ECLI:NL:GHSHE:2023:4081.