Het stiekem opnemen van gesprekken door werknemers, mag dat eigenlijk?

Het stiekem opnemen van gesprekken door werknemers (met hun werkgever) gebeurt steeds vaker. Deze opnames worden vervolgens tegen de werkgever gebruikt, ook in gerechtelijke procedures. Veel werkgevers vinden dit een zorgelijke ontwikkeling omdat een belangrijk element van een goede samenwerking op grond van een arbeidsovereenkomst “vertrouwen” is.

Het stiekem opnemen van gesprekken schaadt dit vertrouwen. Hoe zit dit eigenlijk, is het stiekem opnemen van gesprekken juridisch geoorloofd?

Het stiekem opnemen van gesprekken door een  werknemer (met zijn werkgever) is niet strafbaar. Je kunt daar als werknemer dus niet strafrechtelijk voor worden vervolgd.

Een rechter is in een gerechtelijke procedure vrij in de waardering van het door partijen aangedragen bewijs. Een rechter bepaalt dus of bewijsmiddelen worden toegelaten. Zelfs onrechtmatig verkregen bewijs kan een rechter dus toelaten. Dat gebeurt regelmatig en heeft alles te maken met het feit dat de rechter het belang dat de waarheid aan het licht komt dan zwaarder vindt wegen dan het uitsluiten van het bewijs. Slechts als sprake is van bijzondere omstandigheden wordt uitsluiting van bewijs soms gerechtvaardigd gevonden. In een zaak die in 2022 speelde bij de rechtbank Den Haag was het de werkgever die stiekem telefoongesprekken van een van haar werknemers opnam omdat deze werknemer werd verdacht van het opstarten van een eigen concurrerende onderneming tijdens werktijd. Dit bewijs werd door de rechter uitgesloten omdat de werkgever alleen maar een vermoeden had en de werkgever direct overging tot het opnemen van gesprekken zonder eerst het gesprek met de werknemer aan te gaan. Het door de werkgever in deze zaak gegeven ontslag op staande voet werd dan ook vernietigd.

Bovenstaand voorbeeld betrof een werkgever die stiekem gesprekken opnam. Vaker is het andersom en is het de werknemer die geluidsopnamen maakt. Opvallend is dat een beroep van werkgevers op uitsluiting van onrechtmatig verkregen bewijs door een werknemer vrijwel nooit wordt gehonoreerd. Rechters beoordelen het stiekem opnemen van gesprekken vooral door te kijken naar de omstandigheden van het geval. Naarmate een werknemer meer onder druk staat binnen het dienstverband met werkgever lijken rechters daar meer begrip voor op te kunnen brengen. Opvallend is dat ook als deze bijkomende omstandigheden er niet zijn, het bewijs in de meeste gevallen tóch wordt toegelaten vanwege de hiervoor genoemde waarheidsvinding. Ook een beroep van werkgever op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer (inbreuk op de privacy) biedt zelden soelaas.  

Een arbeidsovereenkomst kan door de rechter worden ontbonden als sprake is van een van de wettelijke ontslaggronden. Een verstoorde arbeidsrelatie is zo’n wettelijke ontslaggrond. In een zaak die in 2021 speelde bij (wederom) de rechtbank Den Haag was er op grond van een functioneringsgesprek een enigszins verstoorde relatie ontstaan tussen werknemer en zijn leidinggevende. Toen de werknemer daarna stiekem gesprekken had opgenomen met zijn leidinggevende en zijn leidinggevende daarmee ook confronteerde, was voor werkgever de grens bereikt. Volgens werkgever was door het stiekem opnemen van gesprekken door werknemer niet alleen de verhouding tussen werknemer en leidinggevende ernstig verstoord maar ook was het vertrouwen van de werkgever in werknemer onherstelbaar beschadigd. De kantonrechter was het daarmee eens en heeft de arbeidsovereenkomst ontbonden (overigens met toekenning aan werknemer van de transitievergoeding).

De conclusie is dat het stiekem opnemen van gesprekken als bewijs kan dienen in een rechtszaak en vrijwel altijd wordt toegestaan (vaak in de vorm van transcripties van de gesprekken). Werkgevers moeten daar dus op bedacht zijn.

Werknemers moeten zich realiseren dat rechters behoorlijk streng zijn waar het gaat om de gevolgen die het stiekem opnemen van gesprekken kunnen hebben voor de continuering van de arbeidsovereenkomst.

Heeft u vragen na het lezen van deze blog over het stiekem opnemen van gesprekken? Neem dan gerust contact op met één van onze arbeidsrecht specialisten: Tom Nicolai, Femke Westra of Marjolein Moorman. Of wilt u meer weten over arbeidsrecht in het algemeen? Kijk dan op onze arbeidsrecht pagina.