Afgebroken onderhandelingen deel 1 | Eisen voor totstandkoming van een overeenkomst

  • event03-08-2021
  • schedule12:00
  • timer4 minuten

Wanneer is er sprake van een overeenkomst?

Heel eenvoudig gezegd komt een rechtsgeldige overeenkomst tot stand doordat een aanbod wordt gedaan en iemand anders dat aanbod aanvaardt. Dat lijkt heel overzichtelijk, maar in de praktijk ligt dat nog wel eens lastig. Hoe het zit leest u in deze blog.

Aanbod en aanvaarding

Zonder aanbod kan er geen overeenkomst ontstaan. Er moet dus een rechtsgeldig aanbod zijn gedaan. Daarbij is van belang dat daarin de essentiële onderdelen van de te maken afspraak – de overeenkomst – opgenomen zijn. Bij een koopovereenkomst tussen twee partijen betekent dit bijvoorbeeld dat duidelijk moet zijn wat gekocht wordt, voor welk bedrag dat gebeurt en wanneer er geleverd wordt.

Het aanbod dat er ligt moet aanvaard worden, anders komt er geen overeenkomst tot stand. Als u bijvoorbeeld een tegenvoorstel doet, dan volgt daaruit dat er nog geen sprake is van aanvaarding. In juridische termen gezegd: uw wil moet gericht zijn op het aangaan van een overeenkomst. Dat u een overeenkomst wilt aangaan moet u duidelijk maken aan degene met wie u afspraken wilt maken. Een simpel ‘ja’ kan hier volstaan.

U verwacht misschien dat aanbod en aanvaarding te allen tijde schriftelijk moeten gebeuren om tot een rechtsgeldige overeenkomst te komen, maar dit is geen vereiste. Tenzij de wet iets anders voorschrijft, kan een overeenkomst op elke wijze tot stand komen. Dat kan dus ook door mondeling afspraken te maken. Onder bepaalde omstandigheden kan een overeenkomst ook stilzwijgend tot stand komen. Een duidelijk ‘ja’ is er dan niet, maar uit de praktijk en de manier van handelen blijkt dat beide partijen wel uitvoering geven aan de gemaakte afspraken. Het is van belang dat u zich realiseert dat het bestaan en de inhoud van een mondelinge overeenkomst lastig te bewijzen is. Over het bewijsrecht schreven wij eerder al een blog. Die vindt u hier.

Vormvrij: een bierviltje of WhatsApp-gesprek ook rechtsgeldig?

Vormvrij, betekent dat dan dat alles mag? Als u als ondernemer in een WhatsApp-gesprek een opdracht toezegt aan een partij, is er dan een overeenkomst tot stand gekomen? Of stel u zit met een vriend in de kroeg en jullie krabbelen wat op een bierviltje met twee handtekeningen eronder, zit u dan opeens aan een overeenkomst vast? Dat kan zomaar zo zijn. Over dat bierviltje is echt al eens discussie geweest. De rechter oordeelde dat als een handschriftdeskundige kon vaststellen dat beide handtekeningen afkomstig waren van partijen, er een rechtsgeldige overeenkomst tot stand is gekomen. Dat de overeenkomst op een bierviltje staat in plaats van op papier, doet niet af aan de rechtsgeldigheid hiervan.

Bij de rechtsgeldigheid van een overeenkomst via WhatsApp ligt het iets gecompliceerder. Bij een gewone overeenkomst waaraan geen bijzondere eisen worden gesteld is er niets aan de hand. Dan geldt het principe van vormvrijheid en dan is een afspraak in WhatsApp gewoon geldig. Hoe zit het dan als de wet voorschrijft dat de overeenkomst schriftelijk moet zijn opgesteld? Over de vraag of via WhatsApp in dat geval een rechtsgeldige overeenkomst tot stand kan komen wordt gediscussieerd. Als we de jurisprudentie die er is over het tot stand komen van overeenkomsten via e-mail, toepassen op communicatie via WhatsApp, dan zal een afspraak via WhatsApp vermoedelijk gewoon geldig zijn. E-mail en WhatsApp lijken namelijk in die zin op elkaar, dat beide elektronische communicatiemiddelen zijn en een overeenkomst over e-mail is over het algemeen rechtsgeldig. Om dat voor WhatsApp anders te laten zijn heeft u dus een goed verhaal nodig.

Conclusie

Een overeenkomst komt tot stand doordat een aanbod aanvaard wordt en partijen het eens zijn over de essentialia van dat aanbod. Een overeenkomst kan zowel mondeling als schriftelijk tot stand komen. Daarnaast zijn er goede argumenten om het schriftelijkheidsvereiste ruim op te vatten. Ook de tekst op een bierviltje of in een WhatsApp gesprek kan maken dat sprake is van een overeenkomst. Uiteraard is altijd van belang dat de belangrijkste onderdelen van het aanbod daar voldoende duidelijk uit blijken. Ook zal duidelijk moeten zijn dat partijen het over die belangrijkste onderwerpen eens zijn.

Hoe voorkomt u problemen?

Wilt u voorkomen dat u opeens vast zit aan een overeenkomst, dan kunt u afspreken dat een overeenkomst alleen schriftelijk aan kan worden gegaan. Dat maakt het voor u later makkelijker om aan te tonen wat er precies afgesproken is, mocht daar ooit discussie over ontstaan. Denk er dan ook even aan om vast te leggen hoe u later (wellicht) die overeenkomst kunt laten eindigen. Zeker nu het makkelijk is om een overeenkomst aan te gaan, is het ook wijs af te spreken hoe en wanneer een overeenkomst eindigt.

Heeft u vragen over het opstellen van een overeenkomst, wilt u advies over de vraag of er sprake is van een rechtsgeldige overeenkomst, of wilt u kijken of u een overeenkomst kunt laten eindigen, of heeft u andere vragen naar aanleiding van deze blog? Neem dan contact op met Jan-Gerrit Meijerink.

Geschreven door:

Jan-Gerrit Meijerink

Jan-Gerrit Meijerink (advocaat sinds 2010) rondde eerst de studies Bedrijfskundige Informatica en Technische Bedrijfskunde af en werkte enkele jaren in de ICT-wereld. Inmiddels werkt hij al weer meer dan 10 jaar in de advocatuur, waar hij zich met name toelegt op het contractenrecht (B2B), het burgerlijk procesrecht en het vastgoedrecht(koop & huur). In het rechtsgebiedenregister van de Nederlandse Orde van Advocaten staat hij op deze rechtsgebieden geregistreerd. Op grond van deze registratie is hij verplicht elk kalenderjaar volgens de normen van de Nederlandse Orde van Advocaten tien opleidingspunten te behalen op ieder geregistreerd rechtsgebied. Hij is lid van de Vereniging voor Burgerlijk Recht en van de Vereniging van Agrarisch Recht Advocaten. Daarnaast is hij actief lid van de ondernemingsorganisatie Friese Zaken. In zijn vrije tijd is hij geregeld in de bergen te vinden of (dichter bij huis) op een zeilboot.

Jan-Gerrit Meijerink (advocaat sinds 2010) rondde eerst de studies Bedrijfskundige Informatica en Technische Bedrijfskunde af en werkte enkele jaren in de ICT-wereld. Inmiddels werkt hij al weer meer dan 10 jaar in de advocatuur, waar hij zich met name toelegt op het contractenrecht (B2B), het burgerlijk procesrecht en het vastgoedrecht(koop & huur). In het rechtsgebiedenregister van de Nederlandse Orde van Advocaten staat hij op deze rechtsgebieden geregistreerd. Op grond van deze registratie is hij verplicht elk kalenderjaar volgens de normen van de Nederlandse Orde van Advocaten tien opleidingspunten te behalen op ieder geregistreerd rechtsgebied. Hij is lid van de Vereniging voor Burgerlijk Recht en van de Vereniging van Agrarisch Recht Advocaten. Daarnaast is hij actief lid van de ondernemingsorganisatie Friese Zaken. In zijn vrije tijd is hij geregeld in de bergen te vinden of (dichter bij huis) op een zeilboot.

Klik voor meer binnnen de categorie
Neem contact op

Klik hier voor het het privacybeleid van Yspeert advocaten n.v.