Verkeert uw onderneming in zwaar weer? het WHOA-traject kan uitkomst bieden!

De nieuwe Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) is in werking getreden op 1 januari 2021. Voor wie deze wet is bedoeld, wat deze wet inhoudt en wat de effecten van het WHOA-traject zullen zijn in de praktijk leest u in deze blog.

Indien uw bedrijf in zwaar weer verkeert, maar een faillissement  nog een spreekwoordelijke brug te ver is en zeker niet wenselijk is, kan de WHOA uitkomst bieden. Met de WHOA wordt beoogd bedrijven te helpen die op wellicht middellange termijn failliet dreigen te gaan, terwijl zij na een gerichte schuldensanering nog levensvatbaar kunnen zijn. De WHOA heeft als belangrijkste doel het herstructureren van het bedrijf om zo de continuïteit van het bedrijf te kunnen waarborgen. Door middel van een WHOA-traject wordt de schuldenlast van het bedrijf gesaneerd en hersteld om daarmee het bedrijf met een gezonde kasstroom voort te kunnen laten bestaan. Een dreigend faillissement op termijn zou daarmee afgewend kunnen worden.

De WHOA kan uitkomst bieden voor allerlei soorten bedrijven. Hierbij kunt u denken aan grotere mkb-ondernemingen, maar ook zeker aan de kleinere mkb-ondernemingen. De WHOA heeft hierin geen beperking opgenomen. Ieder bedrijf die in zwaar weer verkeert, zou dus kunnen onderzoeken of een WHOA-traject de continuïteit van de onderneming op langere termijn kan verbeteren.

De procedure voor het starten van een WHOA-traject ziet uiteindelijk op het aanbieden en realiseren van een akkoord met schuldeisers. De kracht van de regeling is dat dit akkoord door tussenkomst van de rechter kan worden afgedwongen en bekrachtigd. Er wordt dan ook wel gesproken over een dwangakkoord. De procedure om te komen tot een akkoord kan worden ingesteld door zowel een schuldenaar als een schuldeiser, of zelfs door een aandeelhouder. Het meest voor de hand ligt het opstarten van de procedure door de schuldenaar (het bedrijf) zelf. Het bedrijf zal eerst – veelal met behulp van een herstructureringsspecialist – moeten bepalen welke schuldeisers mee moeten doen om tot een akkoord te komen. Het is dus niet zo dat altijd alle schuldeisers dienen mee te doen. Vervolgens kan de rechtbank worden verzocht om een herstructureringsdeskundige aan te wijzen. Deze herstructureringsdeskundige is een – door de rechtbank aangewezen – onafhankelijke persoon die onderzoekt of het aan te bieden akkoord aan alle vereisten voldoet en ook daadwerkelijk kan worden voorgelegd ter goedkeuring aan rechtbank. Het traject eindigt dus met een goedkeuring (oftewel: homologatie) van het akkoord door de rechtbank, waarna alle betrokken schuldeisers verbonden zijn aan het akkoord. Ook schuldeisers die vooraf niet hebben ingestemd of zelf bezwaar hebben gemaakt, zijn door de goedkeuring van de rechtbank toch verbonden. Het dwangakkoord is daarmee een feit.

Bij de aanvang van de procedure kan gekozen worden voor een open of besloten procedure. Wanneer het om een open procedure gaat, publiceert de schuldenaar gegevens in de Staatscourant en in de insolventieregisters. Bij de besloten procedure (het woord zegt het al) worden deze gegevens niet openbaar gemaakt. De procedurekeuze is (mede) afhankelijk van de omstandigheden van het bedrijf die een WHOA-traject start.

De WHOA biedt een onderneming in zwaar weer verschillende mogelijkheden om te herstructureren. De wet maakt het mogelijk om ook schuldeisers, die niet mee willen werken aan een dergelijk akkoord, te dwingen om mee te werken. De rechtbank kan het akkoord homologeren (goedkeuren) en onder bepaalde voorwaarden ook opleggen aan schuldeisers. Het dwangakkoord is een belangrijke verandering ten opzichte van hoe de situatie was voor 1 januari 2021. Voorheen moesten alle schuldeisers aan een onderhands akkoord meewerken. Om deze reden kwam het onderhands akkoord niet vaak voor. Immers, indien één schuldeiser niet meewerkte, kwam het akkoord er niet door. De WHOA heeft hier verandering in gebracht en er hoeft niet meer met iedere afzonderlijke schuldeiser overeenstemming bereikt te worden.

Het bedrijf (of de benoemde herstructureringsdeskundige) die het akkoord aanbiedt, heeft grote vrijheid bij het vormgeven van het akkoord. Daarnaast heeft men de optie om aan elke klasse (groep van schuldeisers) een verschillend akkoord aan te bieden. Een akkoord kan bijvoorbeeld voorzien in het (gedeeltelijk) kwijtschelden van vorderingen. Zelfs is het mogelijk om schuldeisers in natura een aanbod te doen of tot het aanbieden van aandelen in het bedrijf. Er is dus veel vrijheid met een scala aan mogelijkheden.

Een WHOA-akkoord kan betrekking hebben op alle soorten schuldeisers. U kunt hierbij denken aan concurrente schuldeisers, preferente schuldeisers maar ook schuldeisers met pand- en hypotheekrechten. In hoofdzaak zijn de schuldeisers leveranciers van het bedrijf of de kredietverschaffers. Daarnaast kunnen ook de rechten van aandeelhouders worden gewijzigd. Het wijzigen van rechten van werknemers wordt uitgesloten in het WHOA-traject. Arbeidsovereenkomsten kunnen dus in een WHOA-traject niet worden aangetast. Wel is het mogelijk om in het akkoord het wijzigen van andere duurovereenkomsten, zoals bijvoorbeeld een huurovereenkomst van het bedrijfspand, mee te nemen. Daarmee is het dus mogelijk om eventuele hoge huurprijzen naar beneden te laten bijstellen, wederom met sanering als uitgangspunt om zo op termijn de continuïteit van het bedrijf te kunnen waarborgen. Overigens kan een verhuurder kenbaar maken niet in te stemmen met de wijziging van de huurovereenkomst, maar dan krijgt de huurder (het bedrijf) de mogelijkheid de huurovereenkomst te ontbinden.

Het WHOA-traject zal enkele weken in beslag nemen. Gedurende deze tijd zal het bedrijf op gebruikelijke wijze worden voortgezet. De directie blijft op gebruikelijke wijze beslissingen nemen, het productieproces gaat gewoon door en werknemers blijven aan het werk. Indien er op enig moment een herstructureringsdeskundige is benoemd, zal deze zich alleen bemoeien met het aan te bieden akkoord. De herstructureringsdeskundige zal zich dus niet met de bedrijfsprocessen bemoeien. Omdat het bedrijf gedurende de schuldsanering wordt voortgezet, is het denkbaar dat een bepaalde schuldeiser haar vordering ‘versnelt’ probeert te innen. Gedacht kan worden aan het leggen van beslag op de bankrekening van het bedrijf. Dit zal logischerwijs het WHOA-traject onder druk zetten en het bereiken van een akkoord daardoor enorm frustreren. De WHOA heeft hiervoor een zogenaamde afkoelingsperiode mogelijk gemaakt.

Een verzoek om een afkoelingsperiode in te gelasten wordt ingediend bij de rechtbank en kan worden verzocht door het bedrijf zelf of door de benoemde herstructureringsdeskundige. Tijdens deze afkoelingsperiode worden de mogelijkheden van schuldeisers om zich te verhalen op goederen die behoren tot het vermogen van de schuldenaar voor een bepaalde tijd opgeschort. Ook kan het bedrijf gedurende de afkoelingsperiode afgifte weigeren van goederen die zij onder zich heeft en behoudt het bedrijf het gebruiksrecht van deze goederen indien zij de goederen ook vóór de afkondiging van de afkoelingsperiode mocht gebruiken. Voor toewijzing van dit verzoek is wel vereist dat summierlijk blijkt dat de afkondiging van de afkoelingsperiode noodzakelijk is om de onderneming tijdens de voorbereiding van en de onderhandeling over het akkoord te kunnen blijven voortzetten. Ook is van belang dat op het moment dat de afkoelingsperiode is afgekondigd redelijkerwijs aan te nemen moet zijn dat de individuele schuldeisers niet in hun belangen worden geschaad. De afkoelingsperiode duurt in principe vier maanden maar kan door de rechter worden verlengd tot acht maanden.

Het bedrijf of herstructureringsdeskundige die het akkoord aanbiedt, kiest welke schuldeisers (of andere partijen zoals een aandeelhouder) zij daarin betrekt. Een WHOA-akkoord is niet noodzakelijkerwijs collectief. Een schuldenaar kan ervoor kiezen om alleen de rechten van bijvoorbeeld de financierende bank, de fiscus en de aandeelhouder te wijzigen.

Alleen van wie de rechten worden gewijzigd in het akkoord, mogen stemmen over het akkoord. Dit komt dus neer op schuldeisers of aandeelhouders op wie het akkoord betrekking heeft. De stemming vindt plaats in klassen van schuldeisers of aandeelhouders. Vervolgens wordt per klasse gekeken of er voldoende bereidheid is om mee te willen werken aan het akkoord. Partijen die in een vergelijkbare positie verkeren worden in dezelfde klasse geplaatst. Indien de meerderheid van die klasse instemt met het plan kan de rechter aannemen dat het plan redelijk is ten aanzien van deze groep.

Door de invoering van de WHOA hebben bedrijven – die wel degelijk levensvatbaar zijn – een beter alternatief. Een eventueel dreigend faillissement kan er zelfs mee voorkomen worden. De WHOA kan voor zowel grote als kleine bedrijven uitkomst bieden. De procedure kan gestart worden door het bedrijf zelf of door derden, zoals schuldeisers of zelfs aandeelhouders. Door het benoemen van een herstructureringsdeskundige kan een akkoord worden bereikt. De rechtbank benoemd een herstructureringsdeskundige. De WHOA maakt het mogelijk dat ook schuldeisers die niet mee willen werken aan een dergelijk akkoord gedwongen kunnen worden om alsnog mee te werken. Er kan worden geconcludeerd dat de WHOA de mogelijkheid biedt om bedrijven weer gezond te maken, faillissementen te voorkomen en werkgelegenheid te behouden. Dat maakt de WHOA in deze onzekere tijden een absolute uitkomst kan bieden voor bedrijven in zwaar weer. Maar niet alleen voor bedrijven kan de WHOA een uitkomst zijn. Ook voor de crediteur biedt de WHOA zekerheid vanwege de uitdrukkelijke kaders waar het WHOA-proces doorheen moet.

De specialisten van Yspeert advocaten hebben met succes diverse specialisatie opleidingen gevolgd, waaronder de Grotius opleiding en zijn door hun lidmaatschap van deze insolventievereniging Insolad altijd op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van WHOA gerelateerde vraagstukken, herstructureringen, saneringen, faillissementen en surseances. Door deze kennis te combineren met de ruimschootse praktijkervaring als advocaat, curator en herstructureringsdeskundige krijgt u van onze specialisten altijd het beste advies voor uw onderneming.

Hebt u vragen over deze blog of heeft u ondersteuning nodig? Neem dan gerust contact op met een van onze herstructureringsdeskundigen, mr. Ronald Klarus, mr. Hillie Lunter of mr. Sander Vos.